پس از سالها، امسال رویداد قابل تاملی اتفاق افتاد، هیئت مدیره سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران برای اولین بار صورتهای مالی دوره قبل را پیش از برگزاری مجمع منتشر کرد تا اعضا بتوانند با بررسی آن از ضریب خطاپذیری و سلامت عملکرد و رویدادهای مالی خبردار شوند. معمولا یکی از راههایی که در مجامع اتفاق میافتد این است که برگزار کنندگان میخواهند مجمع را بی سروصدا برگزار کنند تا کسی سوال و پرسشی نکند. برای این کار لازم است که گزارشهای مجمع که مهمترین آن گزارش عملکرد و گزارش مالی پیوست آن است، قبل از برگزاری مجمع در اختیار ذینفعان قرار نگیرد و در مجمع هم یا با سرعت گزارش را میخوانند یا بدون خواندن در مورد آن تایید حاضران را از طریق دست بلند کردن و یا صلوات فرستادن به دست میآورند. ابتدا باید از شجاعت و شفافیت هیئت مدیره تشکر کرد که قبل از برگزاری مجمع گزارش عملکرد خود را در اختیار اعضا قرار داده تا نسبت به آن داوری کنند.
اما نکته مهمی در گزارش مالی سازمان به چشم میخورد زیان سال مالی منتهی به 31 شهریور 91 در لابلای سطور گم شده و شاید کمتر کسی به آن توجه میکند، زیرا مازاد انباشته که ناشی از پذیرش ساختمان انجمن انفورماتیک است و از سالسهای فقل به توالی منتقل میشود، آنچنان بزرگ است که زیان ناچیز سال مالی در مقابل آن ارزش زیادی پیدا نمیکند. این زیان میتواند ناشی از عملکرد هیئت مدیره باشد اما اگر بیشتر دقت کنیم، این زیان هر ساله اتفاق میافتد وکسی هم به آن وقعی نمینهد، چراکه ظاهرا پذیرفتهایم سازمان زیاده است و کاری نمیتوان کرد.
دقیقا نقطه اشگال همینجا است، زیرا سازمان عمومی و عام المنفعه میدانیم و شاید تصور کنیم که سازمانهایی از این دست، ظاهرا نباید سود بدهند.
اولین اصل شرکتداری این است که شرکت باید تداوم فعالیت داشته باشد و برای تداوم به پول نیاز دارد بنابراین باید برای تداوم فعالیت، پول تولیدکند، یعنی سود بدهد در غیر این صورت حتی اگر گنج قارون هم داشته باشند باید تعطیل کند و برود.
سازمان نظام صنفی نیز از این قائده مستثنا نیست ممکن است که چندسالی هم به امید مازاد انباشته به کارمان ادامه دهیم ولی بعد چه؟
امروزه سازمانها، دولتی، نهادها،سازمانهای خیریه و حتی NGO ها هم سعی میکنند که مدیریت تشگیلات خود را با روشهای مدیریت به سبک شرکتهای خصوصی سازگار کنند و از ایدههای آنان بهره ببرند. برای ادامه فعالیت در همه این سازمانها به پول احتیاج است و مهم تر از آن برای اجرای طرحهای توسعهای نیز باز هم به پول احتیاج است.سازمان نظامصنفی به عنوان یک نهاد عمومی و صنفی نیازمند آن است که به اعضای خود خدمات زیادی ارائه کند، از این رو به پول نیاز دارد چه کسی است که نداند بسیاری از طرح های سازمان به دلیل نداشتن بودجه نه به سرانجام میرسند نه حتی شروع میشوند،قطعا هر کدام از این طرح ها میتوانند گرهی از مشکلات بخشی از اعضا باز کند و به باز شدن فضای فضای کسب و کار آنان کمک کند.
بنظر میرسد که این تفکر در سازمان غالب بوده که سازمان چون یک سازمان عمومی و مردم نهاد است، بنابراین برای ارائه خدمات یا باید وجهی دریافت نکند یا هزینه بسیار کمی مطالبه نماید. قطعا بدون دریافت پول نمیتوان انتظار دریافت خدمات مناسب را داشت، چه برسد به خدمات ارزنده و با کیفیت عالی .
اما سوال اصلی این است که این پول از کجا بدست میآید؟
پاسخ در خدماتی است که سازمان برای اعضای خود در نظر میگیرد، اگرچه درامدهای حاصل از فروش خدمات ظاهرا ناچیز است، اما در حجم زیاد مبالغ قابل توجهی را شامل میشود، شاید بهتر است که گفته شود که حداقل برای سالهای اول میتواند بخشی از برنامههای مورد نظر سازمان را تامین کند.به عنوان مثال بگذارید از جلسه مشترک سازمان نظام صنفی با سازمانهای صنفی سایر کشورهای عضو اکو که در هتل فردوسی برگزار شد یادی کنم، جلسه ای که خیلی هم آبرومندانه برگزار شد.
نمیدانم مخارج انجام شده برای برگزاری این جلسه چقدر بوده، ولی ظاهرا از طریق اسپانسرهای عضو سازمان تامین مالی شده است. این موضوع نشان میدهد که برای حضور قدرتمند در بازار به پول احتیاج است. به همین دلیل باید به فکر درآمدزایی برای سازمان بود سایر خدمات و درآمدهای احتمالی حاصل از آنکه قابل برنامهریزی است، میتواند به شرح زیر باشد:
دریافت هزینه برای داوری و صدور حکم در شورای انتظامی بدوی و تجدید نظر(البته نه با مبالغ ناچیز فعلی)
• کارمزد فروش طرح ترافیک
• صدور معرفینامه برای شهرداریها
• هرگونه معرفینامه صادره به سازمانهای ثالث برای معرفی اعضا مانند گواهیهای لازم برای تامین اجتماعی یا وزارت دارایی درخصوص استفاده از معافیت، پروانه بهرهبرداری تولید.
• درج اطلاعات عمومی شرکتها و محصولات آنان در سایت یا نشریات سازمان
• برگزاری مسابقات ورزشی/ هنری
• برگزاری آزمون های مشاوران، برگزاری همایشهای تخصصی، برگزاری کلاسهای آموزشی و دهها موضوعات دیگر
موارد فوق مثالهایی بود که ممکن است بعضی از آنها عملی نباشد، ولی مهم این است که میتوان درامدزا بود و با این تفکر به کمک سازمان شتافت. اگر کارهای فوق و یا مشابه آن را انجام ندهیم، نباید از هیئت مدیرهها(قبلی، فعلی و آتی) انتظار معجزه داشته باشیم. برای ادامه پیشنهاد میکنم کار گروه درآمد که در هیئت مدیره تشگیل شده به این مهم بپردازد و توجه کند که ارئه خدمات مناسب هنگامی میسر است که سازمان از بنیه مالی خوبی برخوردار بوده تا بتواند هزینه خدمات مناسب به اعضا، انتظار دور از واقع است. شاید یکی از دلائل نامناسب بودن جایگاه سازمان در بین اعضای صنف و به تبع آن در کل جامعه، کیفیت پایئن خدمات ارائه شده باشد.