نرخ استهلاک چیست؟

نرخ استهلاک بر اساس تعریف ماده 149 قانون مالیات های مستقیم ، به میزان کاهش ارزش یک دارایی ثابت در طول زمان اشاره دارد. در واقع، هر گاه یک شرکت یا سازمان دارای دارایی ثابتی مانند ماشین، تجهیزات، ساختمان و یا دیگر منابع مشابه باشد، این دارایی به مرور زمان ارزش خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل، شرکت باید به این موضوع توجه کند و برای اینکه بتواند از دارایی‌های خود بهترین استفاده را کند، باید نرخ استهلاک را محاسبه کرده و اعمال کند.

نرخ استهلاک میزان کاهش ارزش دارایی را نشان می‌دهد و برای محاسبه آن معمولا از فرمول‌های خاصی استفاده می‌شود. در معادلات محاسبه نرخ استهلاک، عواملی مانند سال‌های عمر مفید دارایی، ارزش اولیه دارایی، ارزش باطل شده، و نوع استهلاک (خطی، نوسانی و غیره) بررسی می‌شوند.
این مسئله که استهلاک یک هزینه ی غیر نقدی است ، می تواند تاثیر بسیار زیادی بر روی سودآوری و گزارش مالی شرکت یا سازمان داشته باشد. لذا برای تحلیل درست عملکرد شرکت و برنامه‌ریزی آینده آن، محاسبه و اعمال نرخ استهلاک بسیار مهم است.

جدول نرخ استهلاک سال 1403

برای دانلود PDF جدول نرخ استهلاک سال 1403 بر روی این لینک کنیک کنید.

جدول نرخ استهلاک سال 1400

برای دانلود PDF جدول نرخ استهلاک سال 1400 بر روی این لینک کنیک کنید.

قانون استهلاک – ماده ۱۴۹ قانون مالیات های مستقیم

ماده ۱۴۹ قانون مالیات های مستقیم، به آن قسمت از دارایی های استهلاک پذیر که بر اثر به کاربردن آن یا با گذر زمان صرف نظر از تغییر قیمت ها، ارزش آن کاهش می یابد. هزینه های تاسیس استهلاک پذیر است و هزینه های استهلاک آن با گذر زمان و به کاربردن آن ، جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی محسوب میشود. قوانین و تبصره های قانون 149 مالیات‌های مستقیم ، شامل جدول استهلاک ها ، نحوه ی به کارگیری و اجرای استانداردها و معیار های حسابداری ، از سوی سازمان اموز مالیات کشور تصویب شده و پس از گذشت مدت زمان 6 ماهه از تاریخ تصویب ، قوانین و مقررات آن به تصویب وزیر اقتصاد و دارایی میرسد.

تبصره ۱ ماده ۱۴۹ قانون مالیات های مستقیم

افزایش ارزش ناشی از تجدید ارزیابی و بررسی دارایی اشخاص حقوقی ، با در نظر گرفتن استانداردهای حسابداری ، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نمیباشد. هزینه ی استهلاک در اثر افزایش تجدید ارزیابی نیز تحت عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب نمیشود. در زمان فروش یا معاوضه ی دارایی تجدید ارزیابی شده ، مقدار باقی مانده ی هزینه ی فروش و ارزش ، صرف نظر از تجدید ارزیابی در محاسبه ی درآمد شامل مالیات ، در نظر گرفته خواهد شد.

تبصره ۲ ماده ۱۴۹ قانون مالیات های مستقیم

در صورتی که تحت عنوان فروش مال قابل استهلاک یا ماشین آلات ، ضرر و زیانی به موسسه برسد ، زیان ایجاد شده معادل بهای مستهلک نشده دارایی است که از هزینه حاصل از فروش کسر شده و در حساب سود و زیان همان سال به صورت یکجا محاسبه میشود.

دارایی‌های استهلاک پذیر ماده ۱۴۹

طبق تعریف ماده ی 149 قانون مالیات های مستقیم دارایی های استهلاک پذیر دارایی هایی با عمر بالایی هستند که مورد استفاده در عملیات شرکت ها بوده و برای فروش مجدد مورد استفاده قرار نمیگیرند. دارایی های استهلاک پذیر به طور کلی در دو دسته ی دارایی های مشهود و نامشهود هستند.

دارایی‌‏های ثابت مشهود

دارایی‏های هستند که کارایی محسوس دارند و عملیاتی هستند و شامل دارایی‏هایی مثل زمین، ماشین‌آلات و ساختمان‏ها می‌شود. دارایی‏های ثابت مشهود، خود به سه دسته دیگر، دارایی‌های استهلاک‌پذیر، دارایی‌های استهلاک ناپذیر و دارایی‌های نقصان‌پذیر تقسیم می‏شوند.

دارایی های ثابت مشهود ان دسته از دارایی هایی هستند که کارایی و کاربرد محسوس داشته و شامل دارایی هایی مانند: ماشین آلات ، زمین ، ساختمانها میشوند. دارایی های ثابت مشهود به سه دسته ی دارایی های استهلاک پذیر ، استهلاک ناپذیر و نقصان پذیر تقسیم میشوند.

جداول استهلاکات چیست؟

جداول استهلاکی جداول مختلفی هستند که به صورت کلی دارایی های قابل استهلاک در آن به دو دسته تقسیم میشوند:

استهلاک دارایی های مشهود

دارایی های مشهود شامل چندین دسته و گروه متفاوت است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم . دارایی های مشهود شامل دسته های زیر می باشد:

برای دانلود فهرست دارائی های استهلاك پذیر موضوع ماده 149 قانون مالیاتهای مستقیم کلیک کنید.

دارایی‌‌های استهلاک پذیر

دارایی های استهلاک پذیر، عمر و کارایی مشخص و محدودی دارند و در مدت زمان عمر برآورد شده تحلیل رفته و مستهلک می‌شوند.

دارایی‌های استهلاک ناپذیر

دارایی‌های استهلاک ناپذیر به آن دسته از دارایی هایی اطلاق می‌شوند که دارای عمر نامحدود هستند و در صورت استفاده و به کارگیری آن مستهلک نمی‌شوند
مانند زمین

دارایی‌های نقصان‌پذیر

دارایی‌های نقصان پذیر به دارایی هایی اطلاق میشود که بر اثر استخراج تمام شده به کالا و سایر موارد دیگر تبدیل می گردند. دارایی های مانند جنگل‌ها، معادن، ذخایر طبیعی که دارایی‌های نقصان پذیر هستند در دسته ی متفاوتی تحت عنوان ذخایر و معادل طبقه بندی شده و عمر نسبتا طولانی‌ای دارند.

دارایی های نامشهود

دارایی های نامشهود به دسته ای از دارایی هایی اطلاق میشود که غیر جاری بوده و موجودیت مشخصی ندارند. این نوع از دارایی‌ها در قسمت‌ها و واحدهای تجاری به کارگیری می‌شوند مانند: امتیازات و حقوق مالی، حق چاپ، حق اختراع

دارایی‌های نامشهود و استهلاک آن‌ها

براساس تعریف ماده 149 قانون مالیات‌های مستقیم، دارایی‌های نامشهود دارای شرایط زیر می‌باشد:

دارایی‌های نامشهود ماهیت عینی و پولی نداشته و از آن برای عرضه یا تولید کالا، ارائه ی خدمات، اهداف تجاری و اداری استفاده می‌شود. هدف اصلی از بکارگیری دارایی نامشهود بیش از یک دوره‌ی مالی، بر اساس واحد تجاری راه اندازی شده است.
قیمت تمام شده دارایی تجاری نامشهود، شامل مخارج مرتبط با آن و قیمت خرید است که جهت آماده سازی دارایی مورد نظر مورد استفاده قرار میگیرد. دارایی‌ها بر اساس بهترین ارزیابی از عمر مفید آن، مستهلک شده و عمر مفید دارایی های نامشهود با در نظر گرفتن زمان بهره برداری آن از بیست سال بیشتر نخواهد بود.

در محاسبه ارزش دارایی های نامشهود بهای اقتصادی در نظر گرفته نمیشود . مگر آنکه ارزش ان پیش از اندازه گیری و محاسبه قابلیت بررسی داشته و شخص ثالثی به منظور خرید ان قیمت مشخصی را در پایان عمر مفید این دارایی متعهد شده باشد. جهت محاسبه ارزش دارایی های نامشهود، روش های متفاوتی مانند روش های مستقیم، روش نزولی و آحاد تولید در نظر گرفته میشود که روش مستقیم در محاسبه ی آن کاربرد بیشتری در مقایسه با سایر روش ها دارد.

چنانچه طی عمر یک دارایی نامشهود، مشخص شود که دارایی مورد نظر منفعت اقتصادی خود را از دست داده باشد، حذف کردن بهای دفتری ان و انتقال آن به هزینه ضروری است. در دارایی های نامشهود مانند دارایی های مشهود استهلاک آن با بدهکار کردن هزینه های استهلاک و بستانکار کردن حساب استهلاک انباشته، ثبت می‌گردد. نکته‌ی مهم این است که عمده حسابداران برای دارایی های نامشهود، با استفاده از روش مستقیم حساب دارایی مورد نظر را بستانکار کرده و دارایی های نامشهود با توجه به خصوصیات آن شناسایی می‌شود.
دارایی های نامشهود با عمر های محدود، نامحدود، معین می‌بایست همگی مستهلک شوند. بر اساس استانداردهای حسابداری تعریف شده دارایی های نامشهود موضوع ماده 149 قانون مالیات های مستقیم، مدت استهلاک این دسته از دارایی ها نامشهود نباید بیشتر از 40 سال شود. دارایی های نامشهود محسوس و عینی نبوده و به همین دلیل ارزش اقساط برای ان محاسبه نخواهد شد. ارزش نهایی دارایی های نامشهود در مدت ارزیابی مفید این دارایی به شکل سیستماتیک می بایست مستهلک شود.

استهلاک و هزینه استهلاک

با بیان یک مثال از بدن انسان میتوان به درک بهتری از استهلاک و هزینه ی استهلاک بپردازیم . چنانچه عمر مفید انسان را 60 سال در نظر بگیریم، با گذر هر ثانیه و گذشت عمری او به پیری نزدیک تر شده و بدن اون مستهلک میشود. در روند استهلاک سلول های بدن انسان، سلول های پیرتر جایگزین سلول های جوان میشوند.

در زمینه ی حسابداری این مثال نیز صادق است. به این صورت که دارایی های ثابت پس از گذشت مدتی از عمر مفید آن، بر اثر کارکرد و بکارگیری آن مستهلک شده و کارایی گذشته را ندارد. بر اساس اصول حسابداری میبایست مستهلک شده و هزینه ی استفاده از ان در صورت حساب مالی لحاظ شود.

 

استهلاک یا Depreciation چیست؟

هنگام خرید یک دارایی با گذشت هر سال از عمر آن، مستهلک تر شده و عمر آن کاهش می‌یابد. به روند کاهش ارزش دارایی در طول زمان هزینه ی استهلاک گفته می‌شود.

هزینه استهلاک چیست؟

به منظور سرشکن کردن و تقسیم کردن تدریجی بها و قیمت تمام شده یک دارایی ( قیمت نهایی خریداری شده ) و دارایی های بلند مدت به شکل منظم در مقایسه با عمر مفید آن هزینه استهلاک گفته میشود. بر اساس اصل مقابله با درآمدها با هزینه ها ، در صورتی که از دارایی های ثابت مانند دستگاه ها و ماشین آلات تولیدی استفاده میکنیم ، میبایست بهای تمام شده ی دارایی را از سال های استفاده از آن کسر کرده و بر اساس آن قواعد حسابداری را به هزینه تبدیل کرده تا عمر دستگاه به پایان برسد.

علل استهلاک چیست؟

عوامل استهلاک شامل دو دسته ی عوامل فیزیکی و کاربردی است:

1. عوامل فیزیکی شامل مواردی مانند : گذشت زمان ، پوسیدگی و زنگ زدی ، خرابی دستگاه در اثر استفاده است
2. عوامل کاربردی کافی نبودن دستگاه در تولید و استفاده ی زیاد از آن ، دمیده شدن یا از مد افتادن دستگاه به دلیل عرضه ی دستگاه های با امکانات بیشتر

رابطه‌ استهلاک و زمان چیست؟

برای تعیین تخصیص بهای دارایی‌ها در زمان استفاده‌ آن‌ها به هزینه استهلاک، چهار روش وجود دارد که از این 4 روش، سه روش بر مبنای زمان و چهارمی بر پایه‌ی مقدار استفاده‌ی فیزیکی از آن دارایی است.
جهت تعیین بهایی دارایی در مدت زمان استفاده شده از آن ، برای هزینه استهلاک به طور کلی 4 روش وجود دارد که سه روش ان بر اساس زمان و روش دیگر آن طبق استفاده ی فیزیکی از آن است .
به طور کلی چهار روش اصلی جهت تعیین استهلاک شامل موارد زیر میشوند:

 

استهلاک خط مستقیم

متداول ترین روش محاسبه ی استهلاک ، استهلاک خط مستقیم است که هزینه استهلاک دارایی در آن برای هر سال یکسان و مشابه است.

استهلاک کاهش توازن

در روش استهلاک کاهش توازن مقدار استهلاک در سال های اول زیاد بوده و بر اثر زمان و استفاده از آن کاهش می باید. از روش استهلاک برای تجهیزات الکترونیکی مانند کامپیوتر و لپ تاپ استفاده میشود.

استهلاک کل ارقام سال‌ها

استهلاک کل ارقام سال ها همانند روش کاهش توازن ، مقدار هزینه ی استهلاک بیشتری در صورت استفاده از این دارایی اختصاص داده میشود که با گذشت زمان از مقدار استهلاک آن کاسته میشود. جهت تعیین مقدار استهلاک می بایست با اضافه کردن تعداد سال های عمر مفید مورد انتظار و با تعیین سال جاری در آن بازه ی زمانی انجام میشود.

استهلاک واحدهای تولید شده

استعلام واحد های تولید شده بر اساس زمان محاسبه نمی شود بلکه طبق مقدار فعالیت آن دارایی انجام میشود. در صورتی که استفاده و فعالیت دستگاه زیاد بوده بر اساس آن مقدار استهلاک بیشتر و در صورتی که فعالیت دستگاه کمتر بوده مقدار استهلاک کمتری بر این تعلق گرفته میشود. این شکل از محاسبه برای دارایی هایی مورد استفاده میشود که تحت تاثیر استفاده و بازده زیاد فیریکی میباشند.

جدول استهلاکات

(بخشنامه شماره 74876 مورخ 28/12/81)

جدول استهلاکات موضوع ماده 151 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 27/11/80 که به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارائی رسیده است جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.

جدول استهلاک دارایی‌های مشهود

دارایی های قابل استهلاک	مانده نزولی	روش مستقیم
( دارایی های مشهود )
گروه یک : صنایع مواد غدایی و آشامیدنی و خدمات وابسته
1- ماشین آلات صنایع تهیه و تولید انواع نان، خمیر مایه نان و صنایع تخمیر، آرد و بیکینگ پودر، ماکارونی و رشته، نشاسته و گلوکز، کیک، بیسکویت، کلوچه، تنقلات و اجناس خوراکی و مواد غذایی آماده و غیر آماده)، شیرینی جات، شکلات، سوهان، حلوا، گز و پشمک، قطاب، باقلوا، صنایع تبدیلی (کمپوت، کنسرو، رب و سس، ترشی، شور، سرکه، مربا و …)، محصولات و فرآورده های لبنی، پروتئینی و گیاهی، انواع روغن نباتی و حیوانی، انواع بستنی و فرآورده های یخی خوراکی، انواع نوشیدنی هایگازدار و بدون گاز، آب معدنی، چای و قهوه، کاکائو، نسکافه، عرقیات و شیره های گیاهی، شیر خشک و غذای آماده کودک، خشکبار و میوه خشک، نمک، صنایع بسته بندی مواد غذایی، تجهیزات وابسته و نظایر آنها		10
۲- ماشین آلات تولید قند ، شکر ، تصفیه شکر، آپارات ها و مخازن شربت		10
۳- سردخانه، سالن های سرد کننده و نگهداری مواد غذایی و سبزیجات و مواد خوراکی		10
۴- مورد آخر در جداول استهلاک صنایع غذایی : انواع سنگ آسیاب در سال اول استفاده در حساب هزینه پذیرفته می شود.

جدول استهلاک گروه دوم

گروه دوم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع نساجی ، چرم ، پوشاک و خدمات وابسته
ماشین آلات صنایع نساجی شامل ریسندگی ، بافندگی ، رنگرزی و چاپ و تکمیل ، انواع نخ و طناب ، الیاف و پارچه ، البسه و پوشاک ، چمدان ، کیف و کفش ، کمبرند و محصولات خانگی نساجی نظیر پتو، تشک، فرش، گلیم و موکت، سایه بان، چتر، خیمه، چادر، پشه بند، کیسه خواب، صنایع چرم، یراق آلات و سایر محصولات نسجی و چرمی طبیعی و مصنوعی و ماشین آلات بسته بندی مربوط گروه سه		8

جدول استهلاک گروه سوم

گروه سوم :
صنايع سلولزي، كاغذي، چوبي و خدمات وابسته
1- گروه سوم از دسته ی اول جدول استهلاکات صنایع کاغذی ماشین آلات صنایع تهیه و تولید انواع کاغذ، خمیر کاغذ، کارتن، مقوا، دستمال کاغذی، ظروف، جعبه، محصولات کاغذی تزئینی، بهداشتی و صنعتی و نظایر آنها		10
۲- ماشین آلات صنایع تهیه و تولید انواع چوب، چوب بری، الوار، فیبر، نئوپان، تراورس، چوب فشرده، ام دی اف، فرمیکا، مواد اولیه محصولات چوبی، کبریت سازی، سایر مصنوعات چوبی صنعتی، ساختمانی، خانگی، اداری، تزئینی و نظایر آنها		10

جدول استهلاک گروه چهارم

گروه چهارم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع لوازم خانگی و خدمات وابسته
1- ماشین آلات صنایع تولید انواع لوازم خانگی و لوازم و تجهیزات آشپزخانه، آبسردکن، یخ ساز، آبگرمکن، کولر و نظایر آنها		10
۲- انواع لوازم خانگی و لوازم و تجهیزات آشپزخانه و صنایع وابسته، آبسردکن، یخ ساز، آبگرمکن، کولر و نظایر آنها		6

جدول استهلاک گروه پنجم

گروه پنجم :
جداول استهلاک ماشین های اداری، چاپ، تکثیر و خدمات وابسته
1- ماشین های پلی کپی، فتوکپی، تکثیر، اوزالید، زیراکس، صندوق مکانیزه فروش ، دستگاههای خود پرداز (ATM)، کارت خوان (POS)، صدور کارت، پین پد (pad Pin)، وب کیوسک (Kiosk Web)، کنترل امضاء، ماژول و روتر، اسکناس شمار، نوبت دهی، چک زنی، پول شمار، سورتر، تست اسکناس و پرفراژ چک زنی و سایر ماشین های اداری و تجهیزات وابسته		5
۲-دومین مورد از جداول استهلاک در ماشین های اداری انواع نرم افزار، سیستم های رایانه ای و تجهیزات سخت افزاری وابسته می‌باشد		3
٣- انواع ماشین های چاپ، مرکب سازی، برش، حروف سازی، کلیشه و گراور و تجهیزات وابسته		15
۴- حروف چاپخانه و کلیشه و گراور در سال استفاده به حساب هزینه منظور می شود.

جدول استهلاک گروه ششم

گروه ششم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع تولید شیشه، چینی و خدمات وابسته
1- ماشین آلات صنایع تهیه و تولید انواع شیشه، آینه، کریستال، چینی و مصنوعات آنها اعم از صنعتی، ساختمانی، بهداشتی، طبی، تزئینی، پشم شیشه و نظایر آنها		8
۲- کوره ذوب مواد و بوته		8
٣- قالبها و ظروف و غلطک های مربوط به این صنعت و آجر نسوز مورد مصرف کوره در سال استفاده در حساب هزینه منظور می گردد.

جدول استهلاک گروه هفتم

گروه هفتم:	مانده نزولی	روش مستقیم
ماشین آلات و تاسیسات ساختمانی، راهسازی، راهداری، و خدمات وابسته
۱- انواع ماشین آلات و تجهیزات ساختمان سازی، راهسازی، راهداری، شهرسازی و ابنیه سازی، حفاری، تولید آسفالت، جوشکاری و جوش زنی، جرثقیل، فرودگاهی، خشک کن، بندری، اسکله سازی، سد سازی، لوله گذاری، پله های متحرک و سایر ماشین آلات مشابه		6
۲- دومین مورد از جداول استهلاک ماشین آلات ساختمانی عبارت است از : ماشین آلات تولید انواع لوازم، تاسیسات و تجهیزات مرکزی گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع ساختمانها انواع لوازم، تاسیسات و تجهیزات مرکزی گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع ساختمانها		10
٣- ماشین آلات و تجهیزات تولید انواع کاشی، سرامیک، موزاییک، آجر، سفال بوته و پوکه ، شن و ماسه، بتون، ، بلوک و جدول، گچ و آهک، سیمان، گچ های پیش ساخته، لوله و ورق سیمانی نسوز و پنبه نسوز و اتصالات مربوطه، ایزوگام، خانه های پیش ساخته، سیپورکس، انواع تیرچه بلوک و سقف بلوک، انواع لوازم آب و فاضلاب ساختمان و سایر مصالح ساختمانی و خدمات مرتبط ماشین آلات سنگبری، سنگ کوبی، صیقل زنی، سنگ شکن و آسیاب ها		10
۴- کلیه قالب های مربوط به صنایع ساختمانی و سیمان در سال استفاده در حساب هزینه منظور می گردد.

جدول استهلاک گروه هشتم

گروه هشتم :	مانده نزولی	روش مستقیم
1- جداول استهلاک ساختمان ها وتاسیسات فنی عملیاتی و پشتیبانی: ۱ – ۱ – برج مراقبت پرواز، اپروچ و الکترونیک، مرکز کنترل فضای کشور، پایانه بار هوشمند و ایمنی زمینی ۱ – ۲ – ترمینال ها و آشیانه	15 12
۲- سایت های هوانوردی	18
۳- عوامل میدان پروازی شامل باندهای پروازی، تاکسیری و پارکینگ هواپیما: ۳-۱ عوامل میدان پروازی فرودگاههای دو منظوره (ارائه دهنده خدمات به هواپیماهای بازرگانی، تجاری و نظامی) ۳-۲ عوامل میدان پروازی فرودگاههای تک منظوره (ارائه دهنده خدمات به هواپیماهای بازرگانی و تجاری)	20 15
۴- محاوط خاص و عمومی فرودگاهی	10
۵- سیستم روشنایی باند	20
۶- بیکن گردان	15

جدول استهلاک گروه نهم

گروه نهم :	مانده نزولی	روش مستقیم
ساختمان ها و راه ها
۱- انواع ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی، خدماتی، ورزشی و…، سالن ها، کارگاه ها، انبارهای اسکله ها و… الف) ساختمانهای بتنی و اسکلت فلزی ب) ساختمانهای آجری و غیره		25 15
2- زیرسازی و روسازی انواع خطوط ریلی و جاده ای : الف – زیرسازی خطوط راه آهن شامل بستر خطوط، ترانشه ها، گالریها، آبروها، پلهای بتنی، طاق سنگی، فلزی و تونلهاب- روسازی خطوط راه آهن شامل انواع ریلها، تراورس چوبی، بتنی و فلزی، بالاست، سوزنهای برقی و دستی، ادوات و اتصالات ریلج- زیر سازی و روسازی انواع جاده ها، خیابانها و پیاده روهای اختصاصی، پلهای بتنی، طاق سنگی، فلزی و تونلها و کلیه تجهیزات، ادوات و تاسیسات وابسته و تکمیلی	18 15	10
۴- محاوط خاص و عمومی فرودگاهی		10
۳- دریاچه مصنوعی		25
۴- انواع استخر		15
صنایع برق و الکترونیک
1- ماشین آلات تهیه و تولید کلیه وسایل صوتی و تصویری الکترونیکی (تلویزیون، رادیو، ضبط و…) و کلیه ماشینهای محاسباتی الکترونیکی و دستگاه های مونتاژ و سایر موارد مشابه		10
٢- ماشین آلات تهیه و تولید انواع لامپ، چراغ، نورافکن، چراغ های راهنمایی، سایر تجهیزات روشنایی برقی، انواع سیم و کابل، کلید و پریز، علایم خبری، انواع لوازم و تجهیزات برقی و الکترونیکی ساختمانی و صنعتی، لوازم اندازه گیری برق و الکترونیک، انواع ترانس ها، سایر لوازم برقی و الکترونیکی، باطری خشک و تر و زغال های صنعتی و سایر موارد مشابه		8
٣- سومین مورد از صنایع برق در جداول استهلاک : ترانسفورماتور، تابلوهای برق و ملحقات آن		10

جدول استهلاک گروه دهم

گروه  دهم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع مخابرات
1- ماشین آلات صنایع تولید تجهیزات و وسایل مخابراتی نظیر تلفن، دکل های مخابراتی، رله ها، بردهای پست های بی سیم و سایر موارد مرتبط با صنعت مخابرات		10
۲- مراکز مخابراتی و تجهیزات و وسایل مخابراتی		10

جدول استهلاک گروه یازدهم

گروه یازدهم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع آبرسانی و تصفیه آب و فاضلاب
١- ماشین آلات تهیه و تولید پمپ ها و توربین های آبی و موتور پمپ ها و متعلقات مربوطه، تجهیزات تهیه آب صنعتی و سختی گیر ها و یونیزاسیون آب و تصفیه آب و موارد مشابه		10
۲- ماشین آلات تهیه و تولید تجهیزات آبرسانی و اتصالات شبکه ها و وسایل انتقال آب، تصفیه فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی آب و مخازن مربوطه و موارد مشابه		15
٣- ماشین آلات و تجهیزات تصفیه فاضلاب ها، شیرین کردن آب دریا و صنایع جنبی	10
۴- سیستم آبرسانی و فاضلاب کارخانه و تجهیزات مربوط، تلمبه خانه های چاههای عمیق و نیمه عمیق با وسائل ومخازن مربوطه و چاه ها	12

جدول استهلاک گروه دوازدهم

گروه دوازدهم	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع فلزی، فولاد سازی و ذوب فلزات
۱- انواع ماشین های پرس، پرس بریک و سری سازی ویژه تولید انبوه و سری سازی و امثالهم، انواع ماشین های برش و قیچی(مکانیکی، هیدرولیکی و برقی) و سری سازی ویژه تولید انبوه وسری، انواع ماشین های ساخت ابزار و سری سازی ویژه تولید انبوه وسری		8
۲- انواع ماشین های تراش اتوماتیک nc و cnc و فرز اتوماتیک و سری سازی به اضافه سایر ماشین های nc براده برداری، کل ماشین های براده برداری برای کارهای سری.انواع ماشین های فلز کاری، ماشین های چاقوسازی، تیغه سازی، تیغه تیز کنی، تیغ سازی، مته سازی، سوهان سازی، گداز فلزات، موج دادن فلزات و تیغ صورت تراشی(تولید انبوه)		10
٣- وسایل و تجهیزات جوشکاری (جوش برق، کاربیت، جوش نقطه، آرگون و غیره) و لحیم کاری		4
۴- کوره های دستی غیر اتوماتیک ثابت ودوار نفتی و برقی و زغالی برای مصارف محدود و گازی		5
۵- مورد پنج از جداول استهلاک صنایع فلزی : ماشین آلات قوطی سازی، بشکه سازی، چاپ فلزات و در بطری سازی، ماشین آلات لوله سازی، پروفیل سازی، سیم و تور سیمی و سایر مصنوعات فلزی (تولید انبوه)، ماشین آلات جیک و فیکسچر قیدوبست و از این قبیل	12
۶- ماشین های تولید و تهیه یراق آلات، چفت و دستگیره و مغزی و فنرهای نگهدارنده و قفل درب و پنجره و از این قبیل (تولید انبوه)، ماشین های ویژه ساخت طلا آلات و فلزات قیمتی و پرداخت آنها به طور سری سازی، ماشین آلات ویژه آبکاری و گالوانیزه کردن فلزات مانند آب گرم، آب نیکل و لعاب وغیره ماشین آلات تهیه و تولید پودر و الکترو جوش (تولید انبوه)ماشین آلات ساخت و تولید میز و صندلی فلزی و درب و پنجره سری سازی)، ماشین آلات تولید صندوق نسوز، سایر ماشین آلات و تجهیزات گروه صنایع فلزی از قبیل پایه های فلزی انتقال نیرو، سقف های سوله، اسکلت فلزی و سایر موارد مشاب		10
صنایع فلزی، فولاد سازی و ذوب فلزات
۶- ماشین های تولید و تهیه یراق آلات، چفت و دستگیره و مغزی و فنرهای نگهدارنده و قفل درب و پنجره و از این قبیل (تولید انبوه)، ماشین های ویژه ساخت طلا آلات و فلزات قیمتی و پرداخت آنها به طور سری سازی، ماشین آلات ویژه آبکاری و گالوانیزه کردن فلزات مانند آب گرم، آب نیکل و لعاب وغیره ماشین آلات تهیه و تولید پودر و الکترو جوش (تولید انبوه)ماشین آلات ساخت و تولید میز و صندلی فلزی و درب و پنجره سری سازی)، ماشین آلات تولید صندوق نسوز، سایر ماشین آلات و تجهیزات گروه صنایع فلزی از قبیل پایه های فلزی انتقال نیرو، سقف های سوله، اسکلت فلزی و سایر موارد مشابه		10
۷- ماشین آلات تولید میخ و پرچ و مهره اتوماتیک و معمولی برای تولید انبوه، ماشین آلات نورد کاری و ساخت ورق های فلزی و غلطک ها برای تولید انبوه		12
۸- ماشین آلات و تجهیزات ریخته گری و قالب گیری (سری سازی)		8
۹- ماشین آلات و تجهیزات تولید و ریخته گری چدن و صنایع جنبی و کوره های بلند، فولاد ریزی مداوم و متناوب، مواد اولیه چدن و فولاد، نورد فولاد و آهن، تیر آهن، تسمه و نبشی، سپری آرماتور و سایر محصولات نورد و فولادهای ساختمانی، ورق آهن و فولاد و فولادهای صنعتی، فولادهای ضد زنگ و مخصوص و سایر موارد مشابه	8
۱۰- ماشین آلات و تجهیزات تولید و ریخته گری آلومینیوم، مس و سرب و روی، سایر فلزات رنگین و نورد و تهیه محصولات	15
۱۱- ماشین آلات و تجهیزات نورد آلومینیوم و مس و سرب و روی و تولید محصولات آنها		10
صنایع فلزی، فولاد سازی و ذوب فلزات
۱۲- ماشین آلات و کوره و دستگاه تقطیر زغال سنگ و کک سازی		10
۱۳-کلیه قالب های ریخته گری و فلزکاری محصولات فوق و آجرهای نسوز و ابزار عمل آتشخوار مورد مصرف کوره ها در سال استفاده در حساب هزینه پذیرفته می شود.
۱۴- انواع ابزار و لوازم کار در سال مورد استفاده به حساب هزینه منظور می شود
۱۵- کلیه ماشین آلات کارگاه های فلزکاری، تراشکاری و یدکی سازی (غیر سری سازی)، کمکی و پشتیبانی، کلیه تجهیزات کارگاههای کمکی و سرویس دهنده و پشتیبانی
۱۶- مورد آخر از جداول استهلاک ذوب فلزات :  کلیه ماشین آلات کارگاه های ریخته گری و پرداخت و یدکی سازی (غیر سری سازی)، کمکی و پشتیبانی	12

جدول استهلاک گروه سیزدهم

گروه سیزدهم :	مانده نزولی	روش مستقیم
جدول صنایع حمل و نقل و وسائط نقلیه
1- ماشین آلات صنایع تولید انواع خودرو سبک و سنگین، انواع موتورسیکلت، دوچرخه و سه چرخه، تجهیزات جانبی متعلقه و سایر موارد مشابه آنها		10
۲- ماشین آلات صنایع تولید انواع کشتی، انواع هواپیما و هلیکوپتر، انواع قطار زمینی و زیرزمینی و هوایی (شامل لوکوموتیو و واگن) و تجهیزات جانبی وابسته		15
٣- ماشین آلات صنایع تولید انواع قایق و کرجی، گلایدر، کایت و بالون و تجهیزات جانبی وابسته و سایر موارد مشابه آنها		10
۴- انواع خودرو اعم از سبک، سنگین و نیمه سنگین، انواع موتورسیکلت و تجهیزات جانبی وابستهتذکر: انواع تاکسی، تاکسی بار و وانت بار ۴ سال		6
۵- انواع هلی کوپتر و هواپیماهای مسافری، باری، سم پاشی، نقشه برداری، آموزشی و … و تجهیزات جانبی وابسته		10
۶- واگن، لوکوموتیو و ماشین آلات ریلی	20
۷- انواع کشتی مسافری، باری، نفتکش، سردخانه دار و تجهیزات جانبی وابسته		12
8-انواع قایق و کرجی دیزلی و موتوری بنزینی، شناورها و تجهیزات جانبی وابسته		6
9- تجهیزات سرویس، نگهداری، تعمیر ، رنگ کاری و… مرتبط با انواع خودرو، کشتی، هواپیما، قطار و…		8

جدول استهلاک گروه چهاردهم

گروه چهاردهم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع محصولات لاستیکی و پلاستیکی
1- ماشین آلات صنایع تولید انواع محصولات و مصنوعات لاستیکی، پلاستیکی، فایبر گلاس، فوم، کائوچو و تجهیزات و قطعات مربوطه		10
۲- ماشین آلات تهیه و تولید انواع ریخته گری های لاستیک برای مصارف صنعتی و قالب های آن		15
٣- انواع غلطکی برای ساخت پلاستیک		10
۴- هزینه قالب ها از تاریخ شروع در حساب هزینه بهره برداری پذیرفته می شود.		6

جدول استهلاک گروه پانزدهم

گروه پانزدهم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع تولید ماشین آلات بخش کشاورزی، دامداری، مرغداری و آبزیان
1- صنایع تولید انواع ماشین آلات، ادوات و تجهیزات کشاورزی، دامداری، مرغداری و آبزیان و سایر تجهیزات مربوط		10
۲- انواع ماشین آلات، ادوات و تجهیزات کشاورزی، دامداری، مرغداری و آبزیان و سایر تجهیزات مربوط تذکر: انواع تراکتور مورد استفاده در سایر بخشها نیز مشمول این ردیف می باشد.		6
٣- ماشین آلات صنایع دخانیات و عمل آوری توتون و تنباکو و سایر موارد مشابه		8
۴- ماشین آلات تهیه و تولید خوراک دام و طیور و سیلو کردن خوراک دام و مواد کنسانتره و آرد ماهی و موارد مشابه		8

جدول استهلاک گروه شانزدهم

گروه شانزدهم  :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع ماشین سازی ماشین
ماشین آلات و کارخانجات تولید کمپرسور هوای فشرده، الکتروموتور و الکتروپمپ، موتورهای بنزینی و دیزلی، پمپ های سانتریفیوژ و غیره، توربین های برق و بخار آب، بلبرینگ و رولبرینگ، انواع پمپ های هیدرولیک، تجهیزات ریخته گری و قالب گیری، ماشین آلات کارخانجات صنعتی و سایر موارد مشابه		10

جدول استهلاک گروه هفدهم

گروه هفدهم  :	مانده نزولی	روش مستقیم
ماشین آلات بخش معدن
1- ماشین آلات معدن از قبیل دستگاه های شستشو و پر عیار سازی سنگ معدن، ریل، واگن، لوکوموتیو و لوله های آهن، ماشین آلات حفاری و استخراج معدن مانند دراگلاین، سونداژ، بیلهای مکانیکی، بار گن، انواع دریلها، انواع اکسکاواتور، سنگ شکن، چکش معدن، آسیاب، مخازن و تجهیزات مربوطه و همچنین ماشین آلات و تجهیزات مورد استفاده در اکتشاف معدن.تذکر: استهلاک کامیون های مخصوص حمل مواد معدنی که منحصرا برای حمل و نقل در داخل محوطه معادن مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا در جاده های عمومی مورد استفاده قرار نمی گیرند، مشمول مقررات این بند هستند.		5
٢- وسایل جلوگیری از ریزش سقف معادن از قبیل تیرهای بتونی، تیرهای آهن، سیستم جک های هیدرولیکی که در معادن به کار می رود.		2
٣- ماشین آلات و تجهیزات تغلیظ و ذوب و تصفیه مواد معدنی		8
تبصره 1 فهرست استهلاکات صنایع معدن کلیه هزینه های اکتشاف، امتیاز بهره برداری و سایر مخارج سرمایه ای مربوط به قبل و حین بهره برداری و استخراج از معدن، به شرح زیر قابل استهلاک می باشد: الف -اولین مورد از تصبره جداول استهلاک از صنایع معادن: هزینه های اکتشاف، تدارکات مقدماتی، تجهیز و آماده سازی و سایر مخارج مربوط که برای رساندن معدن به مرحله بهره برداری انجام می شود، برای هر سال از تاریخ شروع بهره برداری به نسبت مقدار استخراج واقعی هر سال به مقدار ذخیره قطعی قابل برداشت طبق مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت، استهلاک پذیر می باشد. ب- هزینه های مربوط به راه سازی و ایجاد تونل ها و چاه های اصلی و سایر مخارج سرمایه ای که در حین استخراج انجام می شود، از سال بعد از ایجاد و اتمام عملیات آنها، به نسبت میزان استخراج واقعی هر سال به باقیمانده ذخیره قابل برداشت، مستهلک می گردد. تبصره 1 بخش دوم ج- در صورت هرگونه افزایش یا کاهش در مقدار ذخایر قابل برداشت معدن (با تایید سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مربوط)، میزان استهلاک به نسبت مقدار استخراج واقعی هر سال به مقدار ذخیره قابل برداشت معدن (با احتساب افزایش یا کاهش مذکور) و به مأخذ مانده ارزش دفتری در تاریخ درج تغییرات ذخیره مذکور در پروانه، محاسبه خواهد شد. د- چنانچه امتیاز اکتشاف و بهره برداری معدن منتقل شود و یا از طرف صاحب امتیاز با شخص دیگری به شراکت گذارده شود و یا صاحب امتیاز آن را به عنوان سهم الشرکه خود به شرکت انتقال دهد، مبلغ پرداختی جهت تحصیل حق الامتیاز و یا مبلغی که به عنوان سرمایه صاحب امتیاز از این بابت در شرکت گذارده شده، متناسب با مقدار استخراج واقعی هر سال نسبت به مقدار ذخیره قابل برداشت معدن، مستهلک می گردد. معادنی که در حال بهره برداری واگذار شود انتقال گیرنده پروانه مکلف است گواهی مقدار ذخیره قابل برداشت معدن را از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مربوط دریافت و مأخذ محاسبه استهلاک قرار دهد. ه- آخرین مورد از تبصره جداول استهلاک صنایع معادن : در اجرای مقررات تبصره یک و بندهای آن حداکثر میزان هزینه استهلاک تا سقف بهای تمام شده دارایی می باشد. تبصره 1 فهرست استهلاکات صنایع معدن بر اساس مقررات بند ۲۱ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم هزینه های اکتشاف معادن که منجر به بهره برداری نشده باشد، به عنوان هزینه های قابل قبول تلقی می گردد.

جدول استهلاک گروه هجدهم

گروه هجدهم  :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع دارویی، بهداشتی، آزمایشگاهی و پزشکی
1- ماشین آلات تولید و بسته بندی انواع داروها و فرآورده های دارویی (اعم از انسان و دام)، انواع مواد و لوازم آرایشی و بهداشتی		10
۲- ماشین آلات تهیه و تولید تجهیزات بیمارستانی، وسایل اتاق عمل و سایر وسایل پزشکی، دندانپزشکی و دامپزشکی	10
٣- انواع وسایل و تجهیزات بیمارستانی، وسایل اتاق عمل و سایر وسایل پزشکی و پاراکلینیکی آزمایشگاه، رادیولوژی، فیزیوتراپی، طب هسته ای، رادیوتراپی و …) و دندانپزشکی و دامپزشکیتذکر: تیوب سی تی اسکن ۳ سال		8

جدول استهلاک گروه نوزدهم

گروه نوزدهم  :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع دارویی، بهداشتی، آزمایشگاهی و پزشکی
1- ماشین آلات تولید و بسته بندی انواع داروها و فرآورده های دارویی (اعم از انسان و دام)، انواع مواد و لوازم آرایشی و بهداشتی		10
۲- ماشین آلات تهیه و تولید تجهیزات بیمارستانی، وسایل اتاق عمل و سایر وسایل پزشکی، دندانپزشکی و دامپزشکی
٣- انواع وسایل و تجهیزات بیمارستانی، وسایل اتاق عمل و سایر وسایل پزشکی و پاراکلینیکی آزمایشگاه، رادیولوژی، فیزیوتراپی، طب هسته ای، رادیوتراپی و …) و دندانپزشکی و دامپزشکیتذکر: تیوب سی تی اسکن ۳ سال		8

جدول استهلاک گروه بیستم

گروه بیستم  :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع شیمیایی
1- ماشین آلات صنایع تولید مواد اسیدی و بازی و سود و کربنات و بی کربنات دو سود، مواد شیمیایی حلال و رزین ها، کودهای شیمیایی و ترکیبات ازت، سوپر فسفات، پتاس و… و سایر موارد مشابه		6
۲- ماشین آلات صنایع تولید گازهای اکسیژن، هیدروژن، هلیوم و تجهیزات حمل و نقل و تخلیه و پر کردن آنها و مخازن و کپسولها، واکس، ورنی، بتونه و شمع، مواد اولیه پلاستیک، کاربید، گوگرد، مواد شیمیایی از مواد آلی و سایر موارد مشابه		10
٣- ماشین آلات صنایع تولید انواع رنگ و تینر، لاک الکل، چسب، صمغ، انواع روغن صنعتی، معدنی و روغن جلا و تصفیه خانه های مربوطه، گریس، مواد شیمیایی از منابع معدنی و سایر موارد مشابه		12
۴- ماشین آلات صنایع تولید و بسته بندی شوینده های پاک کننده ها و سموم دفع آفات نباتی و سایر انواع سموم		8
صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
١- زمینهای چاههای هیدروکربوری و کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات اکتشافی، توسعه ای، تولید و بهره برداری مخازن هیدروکربنی و هیدروکربوری زمینی و دریایی، فلات قاره، مخازن و پایانه های صادراتی هیدروکربنی و هیدروکربوری و موارد مشابه مرتبط با آن		12
۲- کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات تولید، بهره برداری و توزیع گاز در کشور و کلیه موارد مشابه مرتبط با آن.		12
٣- کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات آب و برق و بخار مرتبط با صنایع نفت و گاز و پتروشیمی		12
۴- کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات تولید مواد پتروشیمی		15
۵- کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات تصفیه نفت خام توسط پالایشگاهها و توزیع فرآورده های نفتی		15
۶- کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات مربوط به ایستگاهها و تلمبه خانه های تقویت فشار		12
۷- کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات حفاری		6

جدول استهلاک گروه بیست و یکم

گروه بیست و یکم  :	مانده نزولی	روش مستقیم
دارایی های صنایع آب، برق و اتمی
1- ساختمانهای بتنی تأسیسات بهسازی، پمپاژ، تصفیه و نیروگاه آب		30
2- ساختمان های اسکلت فلزی تاسیسات بهسازی ، پمپاز ، تصفیه و نیروگاه آب		20
۵- مخازن هوایی (فلزی) ذخیره آب، لوله های آبرسانی چدنی، تجهیزات تصفیه خانه ها و لوازم انبارها		10
۴- مخازن بتنی، ذخیره آب، لوله ها و کانال های آبرسانی بتنی		30
۵- کلیه ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات تصفیه نفت خام توسط پالایشگاهها و توزیع فرآورده های نفتی		15
۶- سدها:رقم قطعی عمر مفید اقتصادی هر سدی بنا بر نوع سطح و میزان رسوبات آن توسط مقاطع کار مهندس مشاور، کارشناس وزارت نیرو و کارشناس سازمان آب تعیین خواهد شد.		35-100
۷- تاسیسات سدها، تجهیزات مکانیکی و برق سدها		35
صنعت برق
1- وسایل و تجهیزات تولید نیروگاههای بخاری و دیزلی): 1-1 دیگ بخار و تجهیزات مربوطه 1-2 توربوژنراتور و تجهیزات مربوطه 1-3 مولد های دیزلی و تجهیزات مربوطه		20 20 20
۲- وسایل و تجهیزات تولید نیروگاههای گازی:توربو ژنراتور، توربو کمپرسور، اتاق احتراق و تجهیزات مربوطه		15
٣- وسایل و تجهیزات و تولید ( نیروگاههای چرخه ترکیبی ) : 3-1 دیگ بخار و تجهیزات مربوطه 3-2 توربوژنراتور و بخش بخار و تجهیزات مربوطه 3-3 توربوژنراتور و توربو کمپرسور واحدهای گازی و تجهیزات مربوطه		20 20 15
۴- مخازن سوخت و تجهیزات:مخازن سوخت و تجهیزات تولید (اعم از گازی، بخاری و دیزلی)		20
۵- وسایل و تجهیزات تولید برق آبی: 5-1 مخازن، سدها و آبروها مربوط به تاسیسات تولید 5-2 توربین ها، ژنراتورها و چرخهای آبی		50 30
۶- پره انواع توربین نیروگاههای ترکیبی، آبی، گازی و…		5
۷- وسایل و تجهیزات انتقال: 7-1 وسایل و تجهیزات پستها 7-2 خطوط انتقال و تجهیزات مربوطه ( تیرها، بر جها، سیم، کابل، مقره و…)		20 25
۸- وسایل و تجهیزات توزیع: 8-1 پستها و تجهیزات مربوطه 8-2 تیرها، برجها، سیمهای هوایی و کابلهای زمینی 8-3 کنتورها و کابل سرویس مشترکین 8-4 تاسیسات روشنایی معابر		25 20 20 15
9- تاسیسات دیسپاچینگ: 9-1 تجهیزات کامپیوتر و مراکز کنترل 9-2 تجهیزات مخابراتی مراکز 9-3 سایر تجهیزات		10 10 10
۱۰- ساختمانهای محل نصب تاسیسات دیسپاچینگ و پستها و تجهیزات تولید، توزیع و انتقال برق		35
۱۱- سایر تجهیزات تولید برق		15
تهجیزات اتمی		15
1- ماشین آلات تولید تجهیزات اتمی		5
۲- ماشین آلات تولید کارخانجات آب سنگین و تجهیزات نیروگاه های هسته ای	5
٣- تجهیزات و وسایل نگهداری فضولات (پسماند) هسته ای	10

جدول استهلاک گروه بیست و دوم

گروه بیست و دوم :	مانده نزولی	روش مستقیم
داراییهای زیستی مولد
1- حیوانات زنده که به قصد تولیدمثل، اصلاح نژاد و یا استفاده از محصولات و خدمات با حفظ حیات دارایی زیستی، نگهداری میشود و قابلیت استفاده در بیش از یکسال را دارند : ۱ – ۱- انواع دامهای شیری، حیوانات باغ وحش و اسب ۱ – ۲- شترمرغ و مرغ های تخمگذار ۱ – ۳-سایر موارد		6 3 5
۲-گیاهان که به قصد تولید کشاورزی و یا استفاده از محصولات و خدمات با حفظ حیات دارایی زیستی، نگهداری میشود و قابلیت برداشت یا استفاده در بیش از یکسال را دارند : ۲ – ۱- تاکستانها و درختان میوه ۲ – ۲- چمن طبیعی		10 6

جدول استهلاک گروه بیست و سوم

گروه بیست و سوم :	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع مشترک و تجهیزات خدمات و پشتیبانی
١- کوره های بخار، دیگ های بخار و اجزا و تجهیزات مربوطه، برج های خنک کننده و تصفیه آب و پمپ و مخازن سوخت وغیره		15
۲- موتورهای مولد و ژنراتورها: الف – موتورهای مولد و ژنراتورها تا ۷۵۰ دور در دقیقه ب- موتورهای مولد و ژنراتورها از ۷۵۰ دور در دقیقه به بالا	12 20
۳- آسانسورها و پله های برقی، انواع نوار نقاله و پل متحرک و ملحقات آن، ماشین ها و وسایلی که با باطری و هوای فشرده (پنوماتیک) و یا موتور کار می کنند و ماشین های مولد هوا	15
۴- ماشین های ویژه نظافت کارخانجات و جاروب گردگیر		4
۵- تجهیزات وسایل آزمایش و کنترل کمی و کیفی		15
۶- تجهیزات آتش نشانی و سیستم اطفاء حریق		5

جدول استهلاک گروه بیست و چهارم

گروه بیست و چهارم	مانده نزولی	روش مستقیم
صنایع متفرقه بخش 1
١- تجهیزات اختصاصی بانک مرکزی همچون دستگاه چاپ اسکناس، ضرب سکه و …		8
۲- ماشین آلات تولید آلات موسیقی، کالاهای ورزشی، اسباب بازی و وسایل پارک های تفریحی و بازی اعم از برقی، پنوماتیکی، روغنی و الکتریکی و غیره، تاسیسات تله کابین و تله اسکی و تله سیژ و موارد مشابه		10
٣- تجهیزات و وسایل ورزشی، پارک های تفریحی و بازی اعم از برقی، پنوماتیکی، روغنی و الکتریکی و غیره و تاسیسات تله کابین و تله اسکی و تله سیژ و موارد مشابه		10
۴- چمن مصنوعی		8
۵-ماشین آلات تولید زیپ، دکمه و وسایل خرازی		10
۶- ماشین آلات قالیشویی، خشکشویی، اتوکشی، لباسشویی صنعتی و تجهیزات و لوازم جانبی متعلقه آنها		8
صنایع متفرقه بخش 2
۷- انواع تجهیزات مورد استفاده در میادین مین نظیر مین یاب، عمق یاب، بمب یاب جی پی اس (GPS) و اس جی پی اس (SGPS) و نظایر آنها		2
۸- ماشین آلات تولید اسلحه، مهمات و ادوات جنگی		6
9- اموال و اثاثیه هتل ها و متل ها و مسافرخانه ها و رستوران ها و سینما و تئاتر و مؤسسات تعلیم و تربیت و موارد مشابه		5
۱۰- ماشین آلات و تجهیزات سینمایی، فیلم برداری، عکاسی، صداگذاری، نورپردازی، حرکتی، مونتاژ، چاپ و ظهور فیلم و دوبلاژ، نمایش فیلم و آپارات ها، سیستم صدا و نمایش دیجیتال و موارد مشابه		6
۱۱- دوربین های فلکی و تجهیزات مربوط به ستاره شناسی و نجوم وغیره		15
۱۲- ماشین آلات تهیه و تولید مداد، خودکار، قلم و خودنویس و فندک و موارد مشابه		10
۱۳- سایر ماشین آلات، تجهیزات و ادوات مختلف که در این جدول پیش بینی نشده است		6

جدول استهلاک گروه بیست و پنجم

گروه بیست و پنجم	مانده نزولی	روش مستقیم
امتیازات و حقوق مالی
1- امتیازات وبهای خرید فرمول و علائم تجاری و صنعتی و غیره 1-1 برای تولید مقدار معینی باشد به نسبت تولید هر سال به کل تولید معین شده 2-1 قرارداد برای مدت معینی منعقد شده باشد به نسبت مدت قرارداد 3-1 مبلغ مشخصی برای هر سال باشد در همان سال قابل استهلاک است1-4 در سایر شرایط		2
۲- حق التألیف، حق التصنیف، سایر حقوق خریداری انحصاری		4
٣- بهای تمام شده و حق الامتیاز انواع فیلم های ایرانی و خارجی در سال اول نمایش به حساب هزینه منظور می شود.
۴- مخارج ایجاد و یا توسعه دارایی های نامشهود با رعایت استانداردهای حسابداری مربوط به عنوان دارایی های نامشهود شناسایی و از زمان شروع به بهره برداری از دارایی، حداکثر تا پنج سال مستهلک می گردد. در مواردی که مخارج مذکور به ایجاد دارایی نامشهود منجر نشود، مخارج انجام شده در سال احراز این موضوع به حساب هزینه منظور می شود.

 

مثالی برای محاسبه استهلاک

بخشنامه جدید نرخ استهلاک در تاریخ 1395/11/04 از سوی سازمان امور مالیاتی کشور ابلاغ شد. با توجه به تغییر روش نرخ ها و روش استهلاک شرح برخی نکات مهم ضروری به نظر می‌رسد.

یک حسابدار از خود می پرسد ارزش دفتری باقیمانده را با عمر مفید ابلاغی جدید چگونه محاسبه کنم؟

مثلا در قانون قبلی عمر مفید وسیله ای 10 سال بوده و الان به 6 سال تغییر پیدا کرده تکلیف باقیمانده ارزش دفتری چگونه است؟

در این مطلب نحوه محاسبه را طبق ماده 10 بخشنامه جدید استهلاک شرح می‌دهیم.

 

متن ماده 10 بخشنامه جدید استهلاک به شرح زیر است

در خصوص آن دسته از دارایی های استهلاک پذیر که مدت و یا نرخ استهلاک آنها نسبت به جدول استهلاکات قبل تغییر یافته باشد، به شرح زیر عمل خواهد شد:
در روش مستقیم:

مانده ارزش دفتری دارایی ظرفمدت باقیمانده عمر مفید(عمر مفید دارایی طبق جدول جدید منهای مدت مستهلک شده دارایی) مستهلک خواهد شد و در صورتی که باقی مانده عمر مفید معادل یا کمتر از یکسال باشد، کل مانده ارزش دفتری در سال اول اجرای این جدول قابل استهلاک خواهد بود.

 

کاربرد محاسبه نرخ استهلاک به روش نزولی

محاسبه نرخ استهلاک به روش های مختلفی صورت میگیرد که رایج ترین و پرکاربردترین آن در علم حسابداری، محاسبه نرخ استهلاک به روش نزولی است. این روش برای محاسبه و اندازه گیری سود واقعی یا بررسی کاهش در سود دارایی طی گذشت زمان گزینه بسیار عالی حساب می شود.

با آموزش محاسبه استهلاک به روش نزولی شما می توانید سودمندی، عمر مفید و ارزش دارایی های مختلف خود را به صورت دقیق حساب کنید. به عنوان مثال اگر شما ابزارآلات تولیدی یا خانه ای را خریده اید که از آن برای  به دست آوردن درآمد از استفاده می کنید، به مرور زمان از ارزش و عمر مفید آن کاسته می شود.

بنابراین باید قیمت نهایی اموال ها را در طول مدت زمانی که از آنها بهره می‌بریم طبق قاعده‌های حسابداری به نمایه های عددی تبدیل کنیم. در محاسبه نرخ استهلاک به روش نزولی  زمان اصلی ترین پارامتر تاثیر گذار در استهلاک دارایی است که در سال های اول عمر محصول یا دارایی نسبت به سالهای بعدی از عملکرد، ارزش بالاتری برخوردار است.

• نرخ استهلاک نشان می دهد که بازده دارایی آکبند بیش از دارایی کهنه است.
• نشان می دهد که با گذشت هر سال چه مقدار از عمر مفید دارایی کاسته می شود.
• می توان هزینۀ استهلاک دارایی ثابت را نسبت به گذر زمان معین کرد.
• نمایه ها و متغیرها کیفی را به نمایه های کمی تبدیل نمود.
• می توان به کمک محاسبه نرخ استهلاک عمر مفید دارایی را محاسبه نمود.
• می توان مالیات خالص بر درآمد یا دارایی را محاسبه کرد.
• می توان قیمت و ارزش نهایی دارایی را مطابق زمان حال محاسبه نمود.

آموزش محاسبه استهلاک به روش مانده نزولی

محاسبه استهلاک یکی از امور حسابداری می باشد که به صورت درصدی و براساس قانون مالیات های مستقیم هر ساله توسط سازمان امور مالیاتی کشور به اطلاع مودیان می رسد. در هنگام تنظیم اظهارنامه مالیات بر درآمد باید  به صورت روشن و دقیق نرخ استهلاک دارایی درج گردد.

محاسبه استهلاک به روش نزولی و ارزش گذاری دارایی در اسناد دفتری امور مالیاتی (بهای تمام شده منهای مانده استهلاک انباشته) طبق فرمول زیر محاسبه می شود.

 نرخ ثابت ( ارزش دفتری) ×{ (ماندۀ استهلاک انباشته – بهای تمام شدۀ دارایی)} = آموزش محاسبه استهلاک به روش مانده نزولی

براساس قانون مالیات های مستقیم  وجود چند پارامتر در  محاسبه نرخ استهلاک به روش نزولی حائز اهمیت است.

• قیمت تمام شده
• عمر مفید دارایی
• نرخ استهلاک سالانه

 

دانلود نرخ استهلاک 1403 +pdf

 

به عنوان مثال خانه نوسازی که مالک در سال ۱۳۹۴ آن خریداری نموده دارای قیمت 140 میلیون تومان بوده است.  براساس دفتر اسناد امور مالیاتی نرخ استهلاک این خانه در روش نزولی حدودا ۱۲ % محاسبه می شود که ارزش خالص این دارایی را می توان برای  سال های ۱۳۹۶،۱۳۹۵،۱۳۹۴ اینگونه محاسبه کرد.

12% * ۱۴۰,۰۰۰,۰۰۰ میلیون = نرخ استهلاک خانه در سال ۱۳۹۴( بالاترین بازده و سود دهی در این سال است)

%12* {(۱۶,۸۰۰,۰۰۰نرخ استهلاک خانه در سال 1394) – ۱۴۰,۰۰۰,۰۰۰}=نرخ استهلاک خانه در سال ۱۳۹۵

%12* {(۳۱,۵۸۴,۰۰۰نرخ استهلاک خانه در سال 1394) – ۱۴۰,۰۰۰,۰۰۰}=نرخ استهلاک خانه در سال ۱۳۹۶

 

انتخاب روش محاسبه استهلاک

محاسبه استهلاک به روش های مختلفی انجام می شود که بر اساس استانداردهای حسابداری می توان در زمینه های مختلف مالی از آنها استفاده کرد. ولی تعریف قوانین مالیاتی می تواند انتخاب روش محاسبه استهلاک دارایی را از اختیار مدیران و مالکان خارج کند.

بر همین اساس جدول استهلاکات مطرح شده در موضوع ماده 151 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 27/11/1380 به طور دقیق، درصد نرخ استهلاک دارایی های مختلف را تعریف کرده است. همچنین در این جدول نوع دارایی‌های قابل استهلاک، نرخ هزینه استهلاک و عمر مفید آن‌ها را به طور کامل مطرح نموده است.

بر همین اساس حسابداران و مالکان دارایی‌ باید اظهارنامه های مالیاتی را بر اساس نرخ مصوب مستهلک محاسبه کنند.  این قانون در راستای افشای خط مشی و عملکرد واقعی مدیران مؤسسه‌های تجاری  تعریف شده که در طی آن عامل‌های مخارج استهلاک به دسته‌های عامل‌های فیزیکی و کاربردی تقسیم بندی می‌شوند.

• کافی نبودن دستگاه در تولید و مصرف زیاد از حد آن
• بی‌مصرف شدن دستگاه به دلیل وجود دستگاه‌های پیشرفته
• سپری شدن زمان
• قابل استفاده بودن دستگاه به دلیل استفاده زیاد از آن
• زنگ زدن دستگاه و یا پوسیدگی آن به دلایل مختلف

روش های اصلی محاسبه نرخ استهلاک

برای محاسبه نرخ استهلاک می توان از روش های متعددی استفاده کرد. البته که چهار روش پرکاربرد وجود دارد که بیشتر از بقیه روش ها مورد استفاده قرار میگیرند. در ارتباط با تشخیص ارزش دارایی‌ها و نرخ استهلاک سه روش بر مبنای زمان و شیوه چهارمی بر اساس مقدار استفاده فیزیکی از دارایی مدنظر قرار می گیرد.

 

خط مستقیم

خط مستقیم یا روش نزولی راحت‌ترین شیوه محاسبه نرخ است که اصلی پارامتر آن زمان عنوان شده و در هر سال هزینه آن تقریبا به صورت یکسان در نظر گرفته می شود.

استهلاک بر اساس کارکرد

در سال‌های اولیه استفاده از دارایی به دلیل اینکه بازده دارایی در بالاترین حد خود قرار دارد؛ مقدار استهلاک نیز زیاد است و در طی زمان سرعت کاهش بهای آنها کم می‌شود.

محاسبه استهلاک به صورت نزولی

در این روش هم مانند روش کاهش توازن در سال‌های اولیه مقدار و نرخ استهلاک دارایی زیاد است و در طی زمان مقدار استهلاک کم می‌شود. اما  با مشخص کردن نرخ استهلاک باید با اضافه کردن مقدار تمام سال‌های عمر مفید و بعد از آن مشخص کردن سال کنونی که در آن بازه است انجام می شود.

روش نزولی با نرخ مضاعف

در این روش مقیاس محاسبه بر اساس زمان نیست بلکه نرخ استهلاک دارایی طبق مقدار فعالیت‌های انجام شده محاسبه میشود. به این صورت که در زمان فعالیت بیشتر دستگاه مقدار استهلاک آن هم افزایش می‌یابد و اگر فعالیت کم باشد استهلاک دستگاه نیز کمتر می‌شود . از این روش جهت تعیین مقدار استهلاک در دارایی‌هایی که تحت تاثیر استفاده یا بازده فیزیکی هستند استفاده می‌کنیم.

اموالی که شامل نرخ استهلاک می شوند

جهت محاسبه نرخ استهلاک باید اطلاعات کافی از قیمت نهایی خریداری شده و عمر مفید دارایی و بهای آن در اختیار داشته باشیم. در حال حاضر  نرم‌افزارهای پیشرفته حسابداری می توانند در محاسبه دقیق استهلاک دارایی به شما کمک نمایند. اما به طور کلی استهلاک دارایی در چند بخش تقسیم بندی می شود که عبارت است از:

 

ثابت استهلاک بخش

این نوع از نرخ استهلاک دارایی عمر معین و محدودی را شامل می‌شوند  که بر اساس عمر مفید خود مستهلک  همانند ساختمان، خودرو یا دستگاه تعریف می شوند.

ثابت استهلاک ناپذیر

این دسته از دارایی ها  شامل عمر نامحدودی هستند که بر اثر مصرف زیادی به هیچ عنوان تحلیل نمی‌روند.  زمین، طلا و… جزو دارایی های ثابت استهلاک ناپذیر است.

استهلاک نقصان پذیر

برخی از دارایی‌ها همچون  استخراج از جنگل‌ها معادن و ذخایر طبیعی.در حین استفاده انسان از آن به مرور زمان دچار تحلیل و کاهش ارزش دارایی می‌شوند.

روش حساب کردن هزینه استهلاک

حساب کردن هزینه استهلاک یک دارایی به ارزش به پایان رسیده تاریخی و عمر مفید دارایی و ارزش آن بستگی دارد. به عبارت دیگر این پارامترها هزینه های غیر نقدی هستند که نشان می دهد چه اندازه از بهای دارایی استفاده شده است. در هنگام محاسبه نرخ  استهلاک دارایی باید به عوامل زیر توجه کنید.

• قیمت خرید + هزینه حمل + هزینه نصب + ارزش افزوده
• عمر مفید برآوردی
• ارزش دارایی بعد از سپری کردن عمر مفید

استهلاک در حالت سود و ضرر

در اصل مبلغ استهلاک در حالت سود و ضرر بیان کننده مقدار سود به دست آمده برای صاحب دارایی است که

در حالت سود و ضرر استهلاک نحوه استفاده  از دارایی،  هزینه فروش، هزینه اداری و یا هزینه ساخت کالای بر مقدار مالیات بردرآمد مودی اثر می‌گذارد.

انواع روش های محاسبه استهلاک به روش نزولی

محاسبه استهلاک به روش نزولی  را می تواند در فرایند سه شیوه اصلی تعریف نمود تا بتواند ارزش دارایی را به ساده ترین و دقیق ترین شکل ممکن انجام داد

روش خط مستقیم

 در محاسبه استهلاک به روش خط مستقیم نزولی باید بهای تمام شده دارایی را از ارزش اسقاط کم کرد و بر عمر مفید تقسیم نمود.

روش نزولی

در روش محاسباتی نرخ استهلاک به روش نزولی باید بهای تمام شده را از مانده استهلاک کسر نموده و در نرخ ثابت ضرب ‌شود.

نزولی مضاعف

در این فرمول روش نزولی را دو برابر می‌کنیم تا به دست بیاید و برای مستهلک کردن دارایی‌های ثابت در سال‌های اولیه استفاده می‌شود.

ارزش اسقاط به چه معنی است؟

ارزش اسقاط مبلغی است که در سال آخر استفاده از دارایی یا هنگام فروش یا تعویض آن به صورت عددی برآورد می‌شود.  اگر ارزش اسقاط بیش از حد واقعی تخمین زده شود منجر به کاهش مبلغ استهلاک و افزایش درآمد خالص می گردد.  در نتیجه مجموع دارایی ثابت در ترازنامه بیشتر اظهار شده و  کمتر از حد واقعی باشد، باعث می‌شود هزینه استهلاک بیشتر، درآمد خالص کمتر و مجموع دارایی ثابت و سود انباشته در ترازنامه کمتر اظهار گردد.

عمر مفید دارایی چیست؟

عمر مفید یک دارایی عبارت است از تعیین مدت‌زمان حدودی برای استفاده از یک دارایی بر اساس امکانات دستگاه و نوع خدمات تعریف می‌شود. عمر مفید ممکن است بر اساس معیار‌های زمان، تعداد محصول یا مجموع ساعت کارکرد تعیین شود. به همین دلیل در روش های مختلف محاسبه استهلاک این موار یک عامل تاثیر گذار است.

محاسبه برحسب زمان: خط مستقیم.

محاسبه برحسب محصول: روش ساعت کارکرد و میزان تولید.

روش‌های مبتنی بر استهلاک بیشتر در سال‌های اول عمر مفید و کاهش تدریجی آن: روش مجموع سنوات، روش نزولی.

چه تفاوتی بین استهلاک دارایی‌های مالی و فیزیکی وجود دارد؟

دارایی‌های فیزیکی مانند ساختمان موجودیت عینی دارند درحالی‌که دارایی‌های مالی اصولاً کاغذ یا سندهایی (اوراق قرضه، سهام) هستند که دارای ارزش مادی می‌باشند. همچنین  دارایی فیزیکی به‌خاطر فرسودگی و گذر عمر ارزش خود را از دست می‌دهند، ولی دارایی‌های مالی کاهش ارزششان با تغییرات قیمت ارز و نرخ بهره بازار همراه می‌باشد. دارایی‌های فیزیکی نیاز به تعمیر دارند درحالی‌که دارایی‌های مالی نیاز به چنین هزینه‌هایی ندارند.

ارتباط هزینه استهلاک و استهلاک انباشته چیست؟

استهلاک انباشته، کل مبلغی است که شرکت ها از آن برای بیان نرخ دارایی‌های مستهلک استفاده می کنند. از سوی دیگر نرخ استهلاک دارایی‌های شرکت برای یک دوره مالی در اظهارنامه مالیاتی مودیان عنوان می شود. اما حساب هزینه استهلاک دارایی‌های ثابت هنگام پایان دوره مالی به همراه سایر هزینه‌ها برای محاسبه سود به حساب سود و زیان مودیان منتقل می‌شود.  ولی حساب استهلاک انباشته، جزو حساب‌های دائم است که به سال بعد انتقال می‌یابد و در ترازنامه  یا قسمت دارایی‌ها، به‌عنوان یک حساب کاهنده از همان دارایی ثابت مربوط به خودش گنجانده می‌شود.

هزینه استهلاک خودرو چگونه محاسبه می‌شود؟

براساس جدول نرخ استهلاک بیان شده در ماده 151 قانون مالیات مستقیم معمولاً 4 روش برای محاسبه استهلاک خودرو وجود دارد:

• خطی
• کاهش باقی‌مانده
• بر اساس مجموع سال‌های مفید
• بر اساس مسافت پیموده شده

کلام آخر

میانگین عمر مفید هر انسان حدود ۶۰ سال می‌باشد و با گذشت هر سال  از عمر او کاسته می‌شود و به دوران کهنسالی نزدیک‌تر می‌شود و جسم او مستهلک می‌شود. به این معنا که اجزای بدن ما ضعیف‌تر می‌شوند و دیگر نمی تواند بازدهی دوران جوانی را داشته باشد. در مورد اموال و دارایی‌ها  نیز موضوع استهلاک به صورت کامل صدق می‌کند چرا که اموال و دارایی‌ها  افراد بعد از گذشت مدت زمانی هم از لحاظ کارایی و هم از لحاظ ارزش گذاری افت می‌کند. بنابراین آموزش محاسبه استهلاک به روش نزولی در فعالیت های حسابداری می تواند ارتباط ارزش گذاری دارایی‌ها با هزینه کارکرد آن‌ها در صورت ‌های مالی به صورت دقیق بیان کرد.