مالیات بر مصرف، مالیات بر خرید کالا یا خدمات است. مالیات بر مصرف می تواند به شکل مالیات بر فروش، تعرفه، مالیات غیر مستقیم و سایر مالیات بر کالاها و خدمات مصرف شده نیز، باشد. مالیات بر مصرف همچنین می تواند به یک سیستم مالیاتی به عنوان یک کل اشاره کند که در آن افراد بر اساس میزان مصرف، به جای اینکه چقدر به اقتصاد اضافه میکنند مالیات می گیرند.
- مالیات بر کالاها و خدمات معمولاً به عنوان مالیات بر مصرف شناخته می شود.
- مالیات بر خرده فروشی و مالیات بر ارزش افزوده نمونه هایی از مالیات بر مصرف هستند.
- هنگامی که مصرف کنندگان پول خرج می کنند، مالیات بر مصرف دریافت می شود، در حالی که مالیات بر درآمد بر روی پول به دست آمده محاسبه می شود.
تعریف مالیات بر مصرف
نمونه هایی از مالیات بر مصرف شامل مالیات بر خرده فروشی، مالیات غیر مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات استفاده، مالیات بر درآمد ناخالص تجاری و عوارض واردات است. این مالیات ها بر عهده مصرف کنندگانی است که قیمت خرده فروشی بالاتری برای کالا یا خدمات می پردازند. قیمت بالاتر شامل مالیات بر مصرف است که توسط فروشنده جمع آوری می شود و به دولت، پرداخت می شود. مالیات بر مصرف اغلب با نرخ های متفاوتی بر روی کالاهای مختلف با توجه به کاربرد آنها دریافت می شود. برای مثال مقدار این نوع مالیات برای کالاهای غذایی با یک کالای لوکس متفاوت است.
مالیات بر مصرف ایده جدیدی نیست. دولت ایالات متحده قبل از جایگزینی آن با مالیات بر درآمد، در بیشتر تاریخ خود از مالیات بر مصرف استفاده می کرد. دولت بوش از نسخه ای از این موضوع حمایت کرد، اگرچه این پیشنهاد شکست خورد. این پیشنهاد از ایالات متحده خواست تا از سیستم مالیات بر درآمد (عمدتاً تصاعدی) به یک سیستم مالیاتی ملی که منحصراً از مالیات بر مصرف است، استفاده می کند، تغییر داده شود.
در حالت ایده آل، یک سیستم مالیات بر مصرف که به درستی طراحی شده است، به پس انداز کنندگان پاداش می دهد و خرج کنندگان را جریمه می کند! در حالی که ایالات متحده مالیات بر مصرف ملی ندارد، بسیاری از کشورهای جهان نوعی مالیات بر مصرف ملی را اعمال کرده اند.
برای مثال ژاپن در سال 1989، 3 درصد مالیات بر مصرف به مالیات بر درآمد خود اضافه کرد. مالیات بر مصرف ژاپن (JCT) در سال 1997 به 5 درصد افزایش یافت.
انواع مالیات بر مصرف
مالیات بر ارزش افزوده
اکثر کشورهای اروپایی و کانادا دارای سیستم مالیات بر مصرف به شکل مالیات بر ارزش افزوده هستند. در کانادا، مالیات بر ارزش افزوده به عنوان مالیات بر کالاها و خدمات (GST) در برخی استان ها و مالیات فروش هماهنگ (HST) در برخی دیگر نامیده می شود.
مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است بر تفاوت بین آنچه تولیدکننده برای مواد اولیه و نیروی کار می پردازد و آنچه تولیدکننده برای کالاهای نهایی دریافت می کند. از این رو این مالیات بر مصرف از مرحله تولید تا مرحله مصرف نهایی از «ارزش افزوده» کالاها و خدمات اخذ می شود.
مالیات غیر مستقیم
مالیات غیر مستقیم یک مالیات بر فروش است که برای یک کلاس خاص از کالاها، به طور معمول تنباکو، بنزین یا خدمات گردشگری اعمال می شود. برخی از مالیات های غیر مستقیم برای جلوگیری از رفتار یا خرید برخی از کالاها که تصور می شود برای اقتصاد مضر است، اعمال می شود. این مالیات های غیر مستقیم ممکن است در کشور های مختلف، بر روی کالا ها و یا خدمات متفاوتی اعمال شود. سایر مالیات های غیر مستقیم برای افرادی اعمال می شود که از یک برنامه یا زیرساخت سود می برند. به عنوان مثال، مالیات بر بنزین از رانندگان برای نگهداری جاده ها، بزرگراه ها و پل ها اخذ می شود.
مطالعه کنید: ماده 132 قانون مالیات مستقیم و معافیت‌های مالیاتی
عوارض واردات
عوارض واردات مالیاتی است که از واردکننده برای کالاهایی که وارد کشور می شود اخذ می شود. مالیات توسط واردکننده از طریق هزینه های بالاتر به مصرف کنندگان نهایی منتقل می شود. میزان این مالیات بر مصرف قابل پرداخت بسته به کالای وارداتی، کشور مبدا و چندین عامل دیگر بسیار متفاوت است. حقوق ورودی را می توان به صورت درصدی از ارزش کالای وارد شده یا بر اساس مقدار، وزن یا حجم کالای وارد شده محاسبه کرد.
مالیات بر فروش خرده فروشی
مالیات بر فروش معمولاً ارزشی است، یعنی با اعمال نرخ درصدی بر قیمت مشمول مالیات فروش محاسبه می شود. اگرچه در ایالات متحده مالیات بر فروش وجود دارد، اما نوعی مالیات دولتی است، نه مالیات فدرال. علاوه بر این، مالیات بر فروش ایالتی همه انواع هزینه ها مانند غذا، بهداشت و مسکن را معاف می کند. کشورهایی که مالیات بر فروش را به عنوان مالیات بر مصرف فدرال اعمال کرده اند، تقریباً بر تمام مصرف مالیات می دهند.
مقایسه مالیات بر مصرف با مالیات بر درآمد
وقتی مردم پول خرج می کنند، مالیات بر مصرف دریافت می شود. مالیات بر درآمد زمانی از افراد اخذ می شود که آنها پول کسب می کنند یا زمانی که از سرمایه گذاری های خود سود می برند، سود سهام یا سود سرمایه دریافت می کنند.
طرفداران مالیات بر مصرف استدلال می کنند که پس انداز و سرمایه گذاری را تشویق می کند باور دارند که این نوع مالیات، اقتصاد را کارآمدتر می کند، در حالی که مالیات بر درآمد پس انداز کنندگان را جریمه می کند و به مصرف کنندگان پاداش می دهد.
از سوی دیگر، مخالفان این مالیات، معتقدند که مالیات بر مصرف بر طبقه ضعیف جامعه، تاثیر منفی می‌گذارد که بر حسب ضرورت، درآمد بیشتری را خرج میکنند. آنها بیان می کنند که از آنجایی که مالیات بر مصرف نوعی مالیات قهقرایی است، جمعیت ثروتمند نسبت به خانوارهای فقیرتر، بخش کمتری از درآمد خود را مصرف می کنند.
