زنان در حوزه کارآفرینی با مشکلاتی مواجه بوده اند و در دولت یازدهم تلاش هایی برای کاهش این مشکلات انجام شد. با توجه به قرار گرفتن در سال پایانی فعالیت دولت تدبیر و امید در میزگردی با حضور فرحناز مرادی،زهرا نقوی و بهنوش باختری- سه تن از اعضای انجمن زنان مدیر و ملی کارآفرین- در نمایشگاه مطبوعات و در غرفه ایسنا به بررسی مشکلات زنان در فضای کسب و کار و اقدامات دولت برای کاهش آن ها پرداخته ایم.
به گزارش ایسنا، فرحناز مرادی – عضو هیات مدیره انجمن زنان کارآفرین- گفت: کارآفرینی سخت است، در کلیه کشورها به منظور ایجاد ثروت و اشتغال از کارآفرین حمایت می‌شود و به او یارانه می‌دهند. این کارآفرینان در ایران درگیر معضلات حوزه کارآفرینی هستند. یکی از دلایلی که باعث شده که زنان نتوانند کارآفرینی کنند مسائل ملی است و یکی دیگر از دلایل ویژگی‌های برخی از زنان است. این در حالیست که آنان به منظور کارآفرینی باید ریسک پذیر و دارای اعتماد به نفس بالا باشند. شرایط کشور در سال‌های گذشته به علت رکود و تورم سخت بوده و این وضعیت برای زنان دشوارتر بوده است.
وی با بیان اینکه برخی از قوانین در حوزه زنان بازدارنده است گفت: بر اساس آمار بانک جهانی 10 شاخص برای سهولت در فضای کسب و کار مطرح است و ایران در بین 189 کشور رتبه 119 را در سال 2016 در زمینه سهولت در کارآفرینی داشته است. البته وضعیت ایران در سال‌های قبل به گونه‌ای بوده که در سال 2010 ایران در رتبه 150 قرار داشته است؛ ضمن اینکه رتبه 119 نیز رتبه قابل توجهی برای کشور نیست.
وی اضافه کرد: یکی از عمده‌ترین دلایل نامناسب بودن فضای کسب و کار و تجارت در کشور است و گمان می‌شود که کارفرما کارگر را استعمار می‌کند.
به گزارش ایسنا، در ادامه این نشست زهرا نقوی -عضو هیات مدیره انجمن زنان مدیر کارآفرین و مسئول کمیته ارتباطات این انجمن نیز گفت: یکی از مشکلات زنان در حوزه کسب و کار مربوط به لابی گری و دسترسی به منابع مالی است. در حال حاضر برخی از بانک‌ها برای وام دادن به زنان اعتماد نمی‌کنند و حتی در برخی از موارد از زنان خواسته می‌شود که به منظور دریافت وام با همسر خود به بانک مراجعه کنند.
وی اضافه کرد: در هیات منصفه دادگاه‌ها زنان عضویت ندارند. بر اساس نظر بانک جهانی زنانی که در حوزه کسب و کار فعالیت می‌کنند ممکن است نیاز به مراجعه به دادگاه‌ها داشته باشند. عضویت زنان در هیات منصفه موجب می‌شود که آنان درک بهتری از مشکلات زنان کارآفرین داشته باشند و همین امر موجب صدور رأی عادلانه تری شود.
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات زنان کارآفرین دسترسی به مقامات و نهادهای قدرتمند است گفت: دسترسی به این نهادها برای زنان دشوار است. این در حالیست که دسترسی به نهادهای قدرتمند یکی از شاخص‌های توسعه پایدار است. بنابراین در انجمن زنان کارآفرین تلاش می‌کنیم به عنوان تسهیل گر عمل و امکان برقراری این ارتباط را فراهم کنیم تا نظرات زنان به نهادهای قدرتمند منتقل شود.
وی اضافه کرد: در بسیاری از آمارها زنان به عنوان یک مولفه مجزا دیده نشده‌اند. به عنوان نمونه بر اساس گزارش مرکز آمار در سال گذشته سه میلیون و 460 زن شاغل داشته‌ایم. چگونه ممکن است در کل کشور تنها این میزان زن شاغل باشند. در واقع یکی از دلایل نزول ما در رتبه بندی بانک جهانی به روز نبودن اطلاعات است.
این عضو هیات مدیره انجمن زنان کارآفرین اضافه کرد: لازم است آمار صحیحی در سال‌های مختلف از تعداد زنان شاغل داشته باشیم که امکان مقایسه این آمار در سال‌های مختلف فراهم شود علاوه بر آن در زمینه شبکه سازی نیز ضعف‌هایی داریم.
به گزارش ایسنا، مرادی با بیان اینکه اقتصاد سالم و آزاد باید رقابتی باشد اظهار کرد: در حال حاضر در زمینه دسترسی به امکانات دچار تبعیض جنسیتی هستیم.
وی درباره رویکرد دولت یازدهم به زنان کارآفرین اظهار کرد: نگاه دولت تدبیر و امید به زنان کارآفرین بسیار بهتر شده است و زنان در بخش‌های دولتی مانند استانداری‌ها مشغول به کار شده‌اند و به جایگاهی مناسب با تخصص خود دست یافته‌اند اما هنوز با استاندارد جهانی فاصله زیادی داریم.
نقوی با اشاره به اقدامات دولت در زمینه کسب و کار اظهار کرد: در زمینه ثبت شرکت‌ها به علت به وجود آمدن سیستم مکانیزه دست واسطه ها کوتاه شده است و فرقی نمی کند که زنی قصد ثبت شرکت دارد یا نه. در زمینه دریافت نماد اعتماد ملی نیز با این وضعیت مواجه هستیم. چرا که در حال حاضر افراد می‌توانند از طریق سایت و با ارسال مدارک برای دریافت نماد اعتماد ملی ثبت نام کنند و از این نظر تفاوتی بین زنان و مردان وجود ندارد و جلوی رانت گرفته شده است.در مجموع رویکرد دولت به فضای کسب و کار بسیار مثبت است.
وی با بیان اینکه رویکرد دولت به زنان مثبت است گفت: در ملاقات‌های انجام شده با شهیندخت مولاوردی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده و معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست شاهد هستیم که نگاه‌های بازتر و به‌روزتری در حوزه زنان دارند.
زنان در حوزه های اقتصادی از سلامت بیشتری برخوردار هستند
مرادی در این زمینه گفت: با وجود نگاه بازتر مسئولان به حوزه زنان اما بودجه این حوزه محدود است چون در حوزه هایی که نیاز به حمایت این معاونت داریم، متوجه می شویم که باکمبود بودجه مواجه هستند. برخی از مردان کارآفرین به عنوان مثال در یک شرکت در صنعت IT بدون کوچکترین تلاش با سرعت پله‌های ترقی را طی می‌کند ولی چنین امکانی برای زنان بسیار کمتر فراهم می‌شود البته زنان در حوزه های اقتصادی از سلامت بیشتری برخوردار هستند و کمتر وارد فضای رقابت ناسالم می‌شوند.
به گزارش ایسنا، نقوی با اشاره به مرخصی زایمان زنان گفت: مرخصی زایمان از نظر بانک جهانی یک امتیاز است اما به علت درست تعریف نشدن ساز وکار این قانون در ایران برخی شرکت ها مبلغی را به زنان نیازمند مرخصی زایمان می دهند و او را بازخرید می کنند. تا زمانی که سازو کار درستی برای اجرای این قانون فراهم نشود،تهدیدی برای موقعیت شغلی زنان محسوب می شود.
وی تاکید کرد: برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی حذف رانت و استفاده از توانمندی‌های شرکت‌های تولید کننده و ارائه دهنده خدمات بر اساس کیفیت و حضور در بازار از اهمیت زیادی برخوردار است.
راهکارهای کاهش مشکلات کارآفرینی زنان
به گزارش ایسنا، مرادی در این زمینه تاکید کرد: لازم است تسهیلات در اختیار کارآفرینان با بهره پایین قرار بگیرد. علاوه بر آن در جامعه فرهنگ کارآفرینی ترویج شود و تبعیض جنسیتی از بین برود. همچنین فرهنگ کارآفرینی و خودداری از تبعیض جنسیتی وارد خانواده‌ها شود.
وی اضافه کرد: لازم است از دوره دبستان تا دبیرستان بحث کاهش تبعیض جنسیتی در حوزه کارآفرینی مطرح شود چرا که کاهش این نوع تبعیض به فرهنگ سازی حتی در بین زنان نیاز دارد. زنان به عنوان یک عنصر جامعه می‌توانند استقلال اقتصادی داشته باشند چرا که وجود چنین استقلالی موجب استقلال شخصیتی آنها می شود.
این عضو هیات مدیره انجمن زنان کارآفرین اضافه کرد: قوانینی باید در جهت رفع تبعیض جنسیتی تصویب شود. به عنوان نمونه لازم نباشد که زنان برای خروج از کشور از همسر برای تجارت خود مجوز بگیرند. وجود چنین قوانینی باعث می شود که زنان نتوانند استقلال لازم را داشته باشند.
وی در ادامه گفت: اگر نتوان قوانین مربوط به حوزه زنان مانند ضرورت کسب اجازه همسر برای خروج از کشور را عوض کرد ممکن است بتوان یک متمم به آن اضافه کرد. به عنوان نمونه زنانی که پیش از ازدواج شاغل بودند یا در حوزه بین المللی کار می‌کنند بتوانند خودشان گذرنامه دریافت کنند.
به گزارش ایسنا، تقوی با اشاره به یکی از تعاملات تجاری خود اظهار کرد: در سال 2009 قراردادی با کشور انگلیس در حوزه نفت داشتیم و دو ماه طول کشید که بتوانیم آیتم‌های وزارت نفت را به مسئولان شرکت انگلیسی توضیح دهیم و یک مشاوره بین المللی، موارد مورد نظرمان را به زبان روز بین المللی تبدیل کرد و به ما داد. در این شرایط لازم است اطلاعات خود را به منظور دستیابی به جایگاه مناسب به روز کنیم و لازم است در سطح ملی امکاناتی برای شرکت های دارای مراودات بین المللی فراهم شود.
این عضو انجمن زنان کارآفرین اضافه کرد: با توجه به رانت لازم است شاخص‌ها به منظور تعلق تسهیلات شفاف شود تا امکان سوء استفاده فراهم نشود.
به گزارش ایسنا ، بهنوش باختری -عضو انجمن زنان مدیر کارآفرین- نیز درباره مشکلات کارآفرینی زنان گفت: اگرچه فعالیت شغلی زنان همپای مردان یا حتی بیشتر از آنان است اما همچنان از آنجا که همان انتظارات سنتی وجود دارد. تغییر این رویکرد نیازمند یک کار فرهنگی است.
مرادی با بیان اینکه در زمینه ارتقای شغلی نیز با تبعیض جنسیتی مواجه هستیم گفت: این معضل در سطح دنیا وجود دارد به گونه‌ای که اگر زنان و مردان همزمان در یک سطح باشند اولویت برای ارتقای شغلی با مردان است.
وی با بیان اینکه برخی زنان به حقوق و قوانین آشنا نیستند بنابراین نمی‌توانند از حقوق خود دفاع کنند، تصریح کرد: تغییر این وضعیت نیازمند کار فرهنگی است. به عنوان نمونه کشور نیوزلند که در فضای کسب و کار اقتصادی رتبه یک را دارد،تبعیض جنسیتی را حل کرده است.
نقوی در پایان با تاکید بر ضرورت کسب دانش گفت: لازم است اطلاعات زنان در این زمینه‌ها به روز شود. به عنوان نمونه یکی از دروس دبیرستان‌ها به آشنایی با قوانین روز در زمینه کار، بیمه و بانک اختصاص یابد.
