قانون ارزش افزوده، از مهر ماه سال 1378 به صورت آزمایشی اجرا شد و در ابتدا قرار بود که این قانون 5 سال به صورت آزمایشی انجام بگیرد و در سال 92 از حالت ازمایشی خارج شود و به پروسه اجرای نهایی برسد.
با اینکه در تاریخچه ارزش افزوده، می توانید پستی و بلندی های زیادی را مشاهده کنید، امروزه این قانون به یک مسیر درست رسیده است و سیستم های و قوانین نسبتا پایداری را ارائه می کند. البته که هنوز برخی از افراد خواستار اصلاح برخی از بخش های قانون ارزش افزوده می باشند.
تاریخچه ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده یک مفهوم است که چندین دهه تجربیات مثبت در کشورهای مختلف را پشت سر گذاشته و توسط اکثر صاحب نظران و کارشناسان اقتصادی و مالیاتی، از جمله بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، تأیید شده است. در واقع، این مالیات به عنوان رایج ترین مالیات در دنیای امروز شناخته می‌شود و در بسیاری از کشورها به منظور تأمین عدالت اجتماعی بیشتر نسبت به سایر مالیات‌ها و بدون تخریب حافظه سرمایه گذاری و تولید، به عنوان یک منبع جدید برای افزایش درآمد های دولت به کار گرفته شده است.
بر اساس تعریف ارزش افزوده، این نوع مالیات به عنوان یک مالیات بر مصرف طراحی شده است که مستقیماً توسط مصرف کنندگان هنگام خرید پرداخت می‌شود و فروشندگان این مالیات‌ها را به نیابت از دولت جمع آوری کرده و سپس آن را به سازمان امور مالیاتی انتقال می‌دهند. به عبارت دیگر، مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات بر فروش کالا و خدمات چند مرحله‌ای است که در زنجیره واردات، تولید، توزیع و مصرف با نرخ مالیاتی ثابت (غیر تصاعدی) اعمال می‌شود، اما مصرف کنندگان نهایی تنها پرداخت کننده واقعی آن هستند. مبنای محاسبه این مالیات، قیمت کالا و خدماتی است که در داخل کشور تولید یا وارد می‌شود و توسط فروشندگان یا ارائه دهندگان خدمات عرضه می‌شود.
قانون ارزش افزوده از چه سالی در ایران مطرح شد؟
در ایران، لایحه مالیات بر ارزش افزوده برای اولین بار در دی ماه 1366 به مجلس شورای اسلامی ارائه شد و در کمیسیون اقتصادی مجلس مورد بررسی قرار گرفت. پس از اعمال نظرات و تصویب 6 ماده از آن، به تقاضای دولت به دلیل اجرای سیاست تثبیت قیمت‌ها و مشکلات اقتصادی ناشی از جنگ تحمیلی، دولت این لایحه را از مجلس شورای اسلامی پس گرفت.
در سال 1370، دپارتمان امور مالی صندوق بین المللی پول نیز اجرای سیستم مالیات بر ارزش افزوده را توصیه کرد و با توجه به احساس نیاز و نظرات کارشناسان و متخصصان داخلی و بین المللی در رابطه با برقراری چنین نظام مالیاتی، برنامه اجرای این نظام مالیاتی در اواخر دهه 1370 مجدداً در دستور کار دولت جمهوری اسلامی قرار گرفت و نهایتاً لایحه تدوین و پس از سیر طولانی خود در شهریور 1381 به تصویب هیات وزیران رسید و در مهر ماه همان سال به مجلس شورای اسلامی ارائه شد و در اردیبهشت ماه سال 1387 به تصویب مجلس رسید. این قانون به صورت آزمایشی برای مدت 5 سال در کشور به اجرا درآمد.
بر اساس این گزارش از مهرماه 87 تا پایان بهار سال جاری که اظهار‌نامه‌ها دریافت شده است، 28 هزار و 300 میلیارد تومان از محل مالیات بر ارزش افزوده درآمد حاصل شده که بنا به گفته علی عسکری، رییس سازمان امور مالیاتی کشور، از این میزان 16 هزار و 300 میلیارد تومان مربوط به مالیات و 12 هزار میلیارد تومان عوارض بوده که به شهرداری ها و دهداری ها پرداخت شده است.
آخرین تغییرات ارزش افزوده در مجلس
در جلسه علنی صبح امروز، نمایندگان مجلس شورای اسلامی ماده ۵۷ لایحه مالیات بر ارزش افزوده را تصویب کردند. بر اساس این ماده، تاریخ اجرای این قانون از دو دوره مالیاتی پس از ابلاغ آن شروع می‌شود. همچنین بر اساس تبصره این ماده، تا زمانی که قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۷ اردیبهشت ۸۷ به همراه تصحیحات و الحاقات بعدی به آن، لازم الاجراست.
در ادامه، ماده ۵۸ لایحه مالیات بر ارزش افزوده به مسائل مرتبط با جایگزینی ماده ۲۳۸ قانون مالیاتهای مستقیم در مورد تقاضای مودی برای رسیدگی مجدد در صورت اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی صادر شده به دلیل اعلام کمیسیون اقتصادی بر این موضوع که یکی از تبصره های این ماده حذف شده است، اشاره کرد و این موضوع جهت تکمیل توضیحات به کمیسیون اقتصادی ارجاع داده شد.
