زنجیره تامین و لجستیک شباهت های زیادی دارند، اما تفاوت های کلیدی وجود دارد که این دو روش را از یکدیگر متمایز می کند. درک نقشی که هر یک از آنها ایفا می کنند می تواند به سازمان ها کمک کند تا عملیات خود را بهبود بخشند و خدمات مشتری را افزایش دهند و در نهایت مزیت رقابتی ایجاد کنند. در این مطلب می خواهیم به مقایسه زنجیره تامین و لجستیک بپردازیم و موضوعات زیر را مورد بررسی قرار دهیم:
- شباهت و تفاوت بین مدیریت زنجیره تامین و لجستیک
- چگونه مدیریت زنجیره تامین را با لجستیک ساده کنیم
- اجزای لجستیکی زنجیره تامین
لجستیک زنجیره تامین چیست؟
لجستیک زنجیره تامین، ذخیره سازی و حمل و نقل کالاها و خدمات را در سراسر زنجیره تامین هماهنگ می کند. این عمل با مواد خام شروع می شود و تا تولید یا توزیع ادامه خواهد یافت. پایان این پروسه در دو حالت اتفاق خواهد افتاد؛ زمانی است که یک کسب و کار کالاهای تمام شده را به مشتری تحویل می دهد یا زمانی که محصولات به مقصد نهایی خود بازگردانده می شوند.
نکات کلیدی
- در حالی که بسیاری از مدیریت زنجیره تامین و لجستیک به جای یکدیگر استفاده می کنند، این دو مفهوم فعالیت های مختلف را پوشش می دهند.
- اگر به خوبی اجرا شوند، هم مدیریت زنجیره تامین و هم تدارکات می توانند به شرکت ها مزیت رقابتی بدهند و برای مشتریان ارزش به ارمغان بیاورند.
- زنجیره تامین، تولید و تحویل کالا و خدمات به انواع مشتریان را پوشش می دهد.
آیا لجستیک و مدیریت زنجیره تامین یکسان هستند؟
هنگام مقایسه زنجیره تامین و لجستیک، باید به این نکته توجه کنید که لجستیک بر حرکت و ذخیره سازی اقلام در زنجیره تامین تمرکز دارد. مدیریت زنجیره تامین (SCM) جامع تر است و تمامی هماهنگی های بین شرکایی که در این شبکه نقش دارند را پوشش می دهد، از جمله منبع یابی، حمل و نقل، ذخیره سازی و فروش از جمله مواردی هستند که توسط زنجیره تامین تحت پوشش قرار می گیرند. هدف نهایی SCM یا همان Supply Chain Management، یافتن فرایندهایی است که جریان روان و کارآمد کالا را تضمین می کند تا به مشتریان تجربه ای عالی ارائه دهند.
در حالی که مدیریت زنجیره تامین فعالیت های بین واحدهای جداگانه را مدیریت می کند، لجستیک بر حرکت داخلی کالاها تمرکز دارد. علاوه بر این، SCM از تمامی مراحل خرید، تولید و توزیع کالاها پشتیبانی می کند. در مقابل، لجستیک کالاها را بین نقاط مختلف زنجیره تامین جا به جا می کند.
زنجیره تامین در مقابل لجستیک
مدیریت زنجیره تامین شامل فرایندهای سطح بالا است که در تامین منابع و خرید مواد خام و در نهایت ایجاد کالاهای نهایی دخیل هستند. SCM از لجستیک برای تحویل کالا به مصرف کننده استفاده می کند، اما در نهایت تلاش می کند تا سود نهایی را افزایش دهد تا مزیت رقابتی یک کسب و کار را افزایش دهد.
به عبارت دیگر، مدیریت زنجیره تامین استراتژی را تنظیم می کند و فعالیت های لجستیکی روزانه را در کارخانه ها، انبارها و مراکز حمل و نقل هدایت می کند. لجستیک جنبه ای از زنجیره تامین است که کالاها یا خدمات نهایی را ذخیره یا تحویل مشتری می دهد. هدف لجستیک این است که کالاها و خدمات را به موقع و با قیمتی رقابتی به دست مشتری برساند.
تعریف مدیریت زنجیره تامین
مدیریت زنجیره تامین به فعالیت هایی اطلاق می شود که کالاهای نهایی را از مواد خام ایجاد کرده و به مشتری تحویل می دهند؛ همچنین مدیریت زنجیره تامین بر بهبود فرایندهای زنجیره تامین تمرکز دارد که می تواند هم برای مشتریان و هم برای شرکای تجاری مفید باشد.
یک شرکت تنها زمانی می تواند مدیریت زنجیره تامین را بهینه و اصلاح کند که توانایی ردیابی کالاها و خدمات را در هر مرحله از زنجیره تامین ردیابی کند. این قابلیت به تامین کنندگان زمان بیشتری برای پاسخگویی به اختلالات یا موانع موجود خواهد داد.
لجستیک چیست؟
لجستیک شامل برنامه ریزی، اجرای ذخیره سازی و جا به جایی کالا بین نقاط مختلف زنجیره تامین می باشد. لجستیک، افراد، تسهیلات، تجهیزات و سایر منابع را هماهنگ می کند تا اطمینان حاصل شود که محصولات در زمانی که قرار است حرکت کنند، در مقصد بعدی فضای کافی خواهند داشت.
شباهت های لجستیک و مدیریت زنجیره تامین
هم مدیریت زنجیره تامین و هم لجستیک، بر جریان کالاها از مبدا تا نقطه پایانی تمرکز دارند. هر دو رشته به هماهنگی دقیق منابع، نیروی کار و امکانات نیاز دارند تا اطمینان حاصل شود که اقلام می توانند در صورت لزوم در زنجیره تامین حرکت کنند. لجستیک یک جزء کلیدی از مدیریت زنجیره تامین است؛ اما تنها بخشی از معادله می باشد؛ همچنین مدیریت زنجیره تامین جهت راهبردی را فراهم کرده و لجستیک ورودی و خروجی را هدایت خواهد کرد. برخی از جنبه های مشترک زنجیره تامین و لجستیک عبارتند از:
- هر دو بر کالاها، خدمات و اطلاعات تمرکز دارند.
- هر دو مفهوم به دنبال افزایش رضایت مشتری می باشند.
- هدف هر دو حمایت از موفقیت شرکت و متمایز ساختن آن از رقبا است.
بیشتر بخوانید: مدیریت زنجیره تامین و لجستیک چیست و در کسب و کارهای کوچک چه کاربردی دارند.
تفاوت های زنجیره تامین و لجستیک چیست؟
مدیریت زنجیره تامین، استراتژی و فعالیت هایی را که در برنامه ریزی، منبع یابی، تولید، تحویل کالا و همچنین رسیدگی به بازده فعالیت ها انجام می شود، تشریح می کند اما لجستیک بر قرار گرفتن محصولات مناسب در مکان مناسب، زمان مناسب و نحوه رسیدن آنها به مقصد متمرکز است. هنگام مقایسه زنجیره تامین و لجستیک، به تفاوت های کلیدی زیر پی خواهیم برد:
- لجستیک فعالیت هایی در مدیریت زنجیره تامین است. SCM انواع مختلفی از فعالیت ها، از جمله برنامه ریزی تولید و موجودی، برنامه ریزی نیروی کار، مدیریت مواد و امکانات، تولید، تحویل کالا و خدمات را پوشش می دهد.
- مدیریت زنجیره تامین در جهت بهبود فرایندها برای ایجاد مزیت های رقابتی کار می کند، در حالی که لجستیک بر برآوردن نیازها و انتظارات مشتری تاکید دارد.
- لجستیک بر تحویل کارآمد و مقرون به صرفه کالا به مشتری تمرکز دارد.
- مدیریت زنجیره تامین، توسعه مواد خام به کالاهای نهایی را کنترل می کند تا کالای مورد نظر از عرضه کننده به تولید کننده، و از آنجا به انبار و مصرف کننده منتقل شود.
- مدیریت زنجیره تامین عملکرد عملیاتی بالاتری را مورد هدف قرار می دهد تا به کسب و کار مزیتی رقابتی ببخشد و لجستیک بیشتر بر تحویل به موقع کالا به مشتریان تمرکز دارد.
اهمیت لجستیک در مدیریت زنجیره تامین
در مدیریت زنجیره تامین، لجستیک مسئولیت جا به جایی و ذخیره سازی کالاها و خدمات را به همراه اسناد و گزارش ها بر عهده دارد که این فعالیت ها در طول حرکت یک کالا به مشتری ثبت خواهد شد. لجستیک شامل روش های متعدد حمل و نقل است که موجودی را از یک مکان به مکانی دیگر می رساند. این مولفه مسئول تعیین محل نگهداری کالاها در هر مرحله است تا زمانی که در مکان دیگری مورد نیاز باشد که این مورد برای مدیریت موثر زنجیره تامین ضروری است.
در حالت کلی، لجستیک یک بخش حیاتی از زنجیره تامین است، زیرا افراد و منابع مورد نیاز برای ذخیره و انتقال کالا و خدمات را مدیریت و ردیابی می کند. لجستیک تضمین می کند که مواد و محصولات به طور قابل اعتماد در زمان مناسب و با بودجه کافی در مسیر درست به دست مشتری خواهند رسید. جنبه های خاص لجستیک که از زنجیره تامین پشتیبانی می کنند عبارتند از:
- کاهش هزینه ها و بهبود کارایی
- ارائه محصولات مناسب در زمان مناسب
- کمک به حفظ مشتریان و افزایش وفاداری
- ارائه ارزش پیشنهادی منحصر به فرد برای برخی از مشاغل
- ارائه وسیله ای برای تحویل کالا از مقرون به صرفه ترین محل تولید به محل مشتری
چرا آموزش لجستیک برای مدیریت موثر زنجیره تامین مهم است؟
حوزه لجستیک به طور مداوم با تغییر روند مشتری در حال تغییر است؛ به همین دلیل آموزش لجستیک به کارمندان و شرکت ها کمک می کند تا با بهترین شیوه ها آشنا شوند. آموزش ابزارهای مورد نیازِ شرکت، برای تجزیه و تحلیل، بهبود تقاضای مشتری و در نهایت تدوین استراتژی اصولی مورد نیاز است.
اجزای لجستیکی زنجیره تامین
اجزای لجستیکی زنجیره تامین به مدیریت بهتر کالا یا خدمات کمک می کند که این اجزا شامل موارد زیر می باشد:
- اطلاعات: این مورد به ردیابی وضعیت اقلام و کلیه فرایندهای زنجیره تامین کمک کرده و تصمیمات تجاری را در هر مرحله مطلع می کند.
- ذخیره سازی: ذخیره سازی عبارتند از نگهداری لوازم در مقدار و مکان مناسب. کسب و کارها باید تعاملی بین عرضه و تقاضا ایجاد کنند تا از وضعیت های موجود در انبار و کمبود موجودی جلوگیری نمایند.
- انبارداری: این جزء، عملیات روزانه مانند دریافت، واگذاری، چیدن، بسته بندی، ارسال و دریافت را کنترل می کند.
- جا به جایی مواد: جا به جایی مواد می تواند به حرکت محدود اقلام در یک ساختمان یا وسیله نقلیه تحویل اشاره داشته باشد. برخی دیگر این تعریف را شامل ذخیره سازی، امنیت و انتقال کالا در سراسر فرایندهای تولید، توزیع و تحویل می دانند.
- بسته بندی: بسته بندی اگر به صورت مناسب باشد، تضمین می کند که اقلام بدون آسیب و با کمترین هزینه به مقصد مورد نظر خواهند رسید.
- یکسان سازی: روش های یکپارچه سازی، اقلام را برای چیدمان، حمل و نقل و ذخیره سازی کارآمد می کنند؛ همچنین روش های یکپارچه سازی تضمین می کند که اقلام به طور موثر و بدون آسیب جا به جا خواهند شد.
- کنترل موجودی: شامل تکنیک های ذخیره سازی و انبار داری برای بهینه سازی مقدار موجودی و مکان نگهداری می باشد. سازمان های مختلف می توانند از فرمول های مدیریتِ موجودی برای محاسبه بهتر تقاضا استفاده نمایند.
- حمل و نقل: این جزء وظیفه انتقال کالا در طول زنجیره تامین به مشتری را بر عهده دارد که از طریق وسیله های مختلف مانند اتومبیل، قطار، کامیون، هواپیما و کشتی انجام خواهد گرفت.
چگونه لجستیک و مدیریت زنجیره تامین باعث موفقیت سازمان می شوند؟
مدیریت زنجیره تامین و تدارکات، هر دو از نیازهای مشتریان پشتیبانی می کنند و باعث بهبود تجربه خرید می شوند. لجستیک بازخورد مستقیم در مورد تقاضای مشتری ارائه می دهد و مدیریت زنجیره تامین از این داده ها برای درک خواسته های مصرف کنندگان و برنامه ریزی سطح تولید و موجودی استفاده می کند. لجستیک قابل اعتماد و مقرون به صرفه ترین راه را برای مدیریت کارآمد زنجیره تامین هموار می کند. یک زنجیره تامین با مدیریت خوب، منجر به تکمیل دقیق و به موقع سفارش ها می شود که در طول زمان می تواند مشتریان جدید بیشتری را جذب کند.
بسیاری از کسب و کارها به مزایای استفاده از نرم افزار مدیریت زنجیره تامین برای کاهش پیچیدگی ها و چالش های زنجیره تامین پی برده اند. این نرم افزار می تواند جنبه های مختلف زنجیره تامین را متحد کند تا انتظارات مشتریان را برآورده سازد و در عین حال می تواند هزینه ها را ثابت نگه دارد. این ابزارها می توانند گزارش های عمیقی در مورد جنبه های مختلف عملیات شما ارائه دهند تا فرصت های بهبود فرایند را برجسته نمایند یا رخ دادن مشکلات احتمالی را کشف کنند.
جمع بندی
یک شرکت پس از تطبیق نرم افزار مدیریت زنجیره تامین، می تواند کسب و کار خود را متحول کند. استفاده از نرم افزارهای اتوماسیون اداری، می تواند به خودکار شدن برخی از کارهای تکراری کمک کند؛ همچنین باعث بهبود عملکرد سازمان شما خواهد شد.
