گزارش فصلی چیست؟

معاملات فصلی سامانه خرید و فروش فصلی چیست؟ گزارش خرید و فروش فصلی، به فعالیت‌های اقتصادی یا تجاری اشاره دارد که در فصل‌های خاص سال انجام می‌شود. به عبارت دیگر، معاملات فصلی فعالیت‌هایی هستند که بیشتر در فصول خاص سال انجام می‌شوند و معمولاً به علت وجود شرایط خاص در آن فصل انجام می‌گیرند. بسیاری از کارفرمایان این سوال را دارند که گزارش فصلی چیست و چه کاربردی دارد؟

گزارش فصلی یک گزارش کاری است که معمولاً توسط شرکت‌ها، سازمان‌ها و بسیاری از نهادها به منظور نمایش وضعیت کاری در یک بازه زمانی خاص، مثلاً یک فصل، تهیه می‌شود. گزارش فصلی شامل اطلاعات مختلفی است که نشان می‌دهد که عملکرد یک شرکت، سازمان یا نهاد، در طور یک فصل به چه صورت بوده است.

در سامانه خرید و فروش فصلی، می‌توان از اطلاعاتی مانند فروش، درآمد، هزینه‌ها، سود و زیان، میزان کارایی، تعداد پروژه‌های انجام شده و اخبار مهمی که در طول فصل رخ داده‌اند، استفاده کرد به همین دلیل نیز برخی به این گزارش، گزارش فصلی خرید و فروش نیز می گویند. این گزارش می‌تواند به عنوان یک ابزار مهم در برنامه‌ ریزی و مدیریت استفاده شود و به مدیران کمک می‌کند تا بتوانند وضعیت شرکت را ارزیابی کنند و در صورت نیاز تصمیمات مناسبی را اتخاذ کنند.

سامانه گزارش فصلی، یک ابزار بسیار مهم برای مدیریت و برنامه‌ ریزی است که به شرکت‌ها و سازمان‌ها کمک می‌کند تا به دقت و بهبود عملکرد خود در طول زمان توجه کنند.

گزارش فصلی خرید و فروش

کلیه بنگاه‌های اقتصادی، طبق ماده 169 قانون مالیاتی می‌بایست گزارش خرید و فروش فصلی را در بازه زمانی مقرر از طریق  سامانه گزارش فصلی (سامانه 169 یا سامانه معاملات فصلی 169) ارسال کنند. سازمان امور مالیاتی تعیین کننده میزان مالیات شرکت ها و تعلق گرفتن مالیات به موارد معین است.

سازمان امور مالیاتی بر کلیه درآمدها و رویداد‌های مالی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی می‌تواند مالیات تعیین کند. این سازمان می‌تواند برای کلیه دفاتر قانونی شامل دفتر روزنامه، دفتر کل، دفتر هزینه‌ها و درآمد‌ها و نیز صورت حساب‌ها مالیات تعیین نماید.

مالیات بر اساس گزارش خرید و فروش فصلی یا همان معاملات فصلی خرید و فروش در طول مدتی مشخص تعیین می‌شود. سازمان امور مالیاتی با استناد به گزارش و معاملات فصلی است که متوجه، فرار مالیاتی و کتمان مالیات می‌شود.

صورت معاملات فصلی چیست؟

صورت معاملات فصلی، یک گزارش کاری است که در فواصل زمانی مشخصی، معمولاً یک فصل، توسط یک شرکت، سازمان یا سازماندهی تهیه می‌شود. هدف اصلی این گزارش، بررسی عملکرد شرکت در طول یک دوره زمانی و ارائه اطلاعات به داوران و سهامداران است.

گزارش خرید و فروش فصلی شامل اطلاعات مالی و عملکرد شرکت در دوره گزارشی، ارزیابی و بررسی روند فروش، سودآوری، هزینه‌ها، تغییرات در سهام و ارزش کل سهام، روند رشد و توسعه شرکت، ریسک‌های موجود و سایر اطلاعات مرتبط با فعالیت‌های شرکت در دوره مورد بررسی قرار می‌گیرد.

این گزارش علاوه بر ارائه اطلاعات مالی و عملکرد شرکت، به عنوان یک ابزار ارتباطی بین مدیران شرکت و سهامداران، برای توضیح رویه‌ها و راهبردهایی که شرکت در دوره گزارشی دنبال کرده است و نقاط قوت و ضعف شرکت در این دوره بهره می‌گیرد.

در اکثر موارد، ارسال گزارش فصلی باید به صورت شفاف و قابل فهم، با تمرکز بر ارقام و داده‌های کلیدی شرکت تهیه شود و به شکلی قابل قبول به مشتریان، داوران و سهامداران ارائه شود.

نرم افزار ttms و گزارش فصلی ttms

• دانلود و نصب نرم افزار TTMS
• ورود اطلاعات به نرم افزار TTMS
• نحوه ارسال نهایی در سامانه فصلی

مرحله اول: دانلود و نصب نرم افزار TTMS

• وارد سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی (سامانه گزارش فصلی) به نشانی WWW.TAX.GOV.IR شوید.
• صورت معاملات فصلی الکترونیکی را انتخاب کنید.
• در قسمت پایین سایت “اسناد قابل دانلود” بر روی دریافت جدیدترین نرم افزار غیر برخط مربوط به سال مربوطه، کلیک می‌کنیم.
• فایل زیپ با نام TTMS_ver4036.zip در فولدر دانلود ذخیره شده است. با کلیک بر آن روی گزینه Extract Here را انتخاب کنید.
• یک پوشه با نام TTMS_ver4036 ایجاد خواهد شد، وارد آن شوید.
• دوبار بر روی روی فایل TTMS_Setup_4036.msi  کلیک کرده تا فایل نصب نرم افزار آفلاین ارسال معاملات فصلی است
• در  صفحات نصب دکمه Next را بزنید تا نصب کامل شود.
• یک شورت کات از نصب نرم افزار غیر برخط صورت معاملات فصلی در دسکتاپ با نام TTMS ایجاد شده است.
• با انتخاب گزینه اطلاعات سال 1395 و قبل از آن و همچنین سال 1396 در ابتدای ورود به نرم افزار ارسال معاملات فصلی  و بعد از آن یک گزینه را انتخاب می‌کنیم.
• با انتخاب اطلاعات سال 96 به بعد فایل TTMS_96_NEW را انتخاب کرده و سپس تمامی گزینه ها فعال شده و می‌توانیم اطلاعات را وارد کنیم.

مرحله دوم: ورود اطلاعات به نرم افزار TTMS

مودیان باید اطلاعات مربوط به این 9 مورد را وارد نرم افزار گزارش فصلی ttms نمایند:

1. اطلاعات و مشخصات مربوط به پیمانکار در پیمان های بلند مدت
2. مشخصات کارفرما در پیمان های بلند مدت
3. فروش
4. خرید
5. صادرات / فروش به شخص خارجی
6. واردات / خرید از شخص خارجی
7. حق العمل کاری
8. اجاره
9. گزارش ها و اطلاعات مربوط به  فعالیت های ساخت و پیش فروش املاک

سامانه گزارش فصلی

سامانه گزارش معاملات فصلی به آدرس www.tax.gov.ir از سامانه های جدید و کاربردی در حوزه مالیات است که کلیه مودیان مالیاتی می بایست  نسبت ارسال و اظهار مبادلات فصلی خود در آن اقدام نمایند. سازمانه امور مالیاتی کشور به منظور ارائه ی خدمات بهتر و جلوگیری از امکان فرارهای مالیاتی، سامانه گزارش فصلی را ایجاد کرده است. الزام مودیان مالیاتی به به ثبت اطلاعات مربوط به خرید و فروش ها خود در سامانه اظهار معاملات فصلی از جمله موارد قانونی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین شده است. کلیه مودیان موظف اند که ارسال اطلاعات خود را در این سامانه انجام بدهند. احتمالا تا اینجا پاسخ سوال گزارش فصلی چیست؟ را پیدا کرده اید.

سامانه خرید و فروش فصلی، سامانه ای است که از زیر مجموعه های سایت عملیات الکترونیک مالیاتی tax.gov.ir کشور بوده و کلیه ی  مودیان مالیاتی موظف هستند ظرف 45 روز از پایان فصل از طریق آن برای ارسال و ثبت الکترونیکی اظهارنامه فصلی خود اقدام نمایند.

سامانه معاملات فصلی 169 توسط سازمان امور مالیاتی جهت ارسال معاملاتی کشور به نشانی اینترنتی  tax.gov.ir  راه اندازی شده است امکان  ارسال گزارش فصلی را برای مودیان فراهم کرده است. سازمان امور مالیاتی کشور به منظور تسریع و تسهیل ارزیابی مالیات برخی از مشاغل، مودیان مالیاتی را الزام به  ارسال صورت معاملات فصلی آنها کرده است.

معاملات فصلی  به معنای معاملات و خرید و فروش هایی است که در محدوده ی  زمانی یک فصل توسط مودی مالیاتی انجام گرفته و مودی وظیفه دارد  تا لیست و صورت مربوط به آن ها را ظرف 45 روز از پایان فصل برای سازمان امور مالیاتی ارسال نماید.

موارد معاف از گزارش فصلی

موارد معاف از سامانه فصلی ارسال در فهرست معاملات در ماده 13 آیین نامه اجرایی تبصره 3 ماده 169 قانون مالیات ها به شرح ذیل می باشد:

• خرید و فروش و سود و کارمزد اوراق بهادار
• خرید و فروش سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام یا سهم الشرکه
• سود و کارمزد و جریمه­ های بانک­ها صندوق تعاون، صندوق­های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، موسسات اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق­های قرض­ الحسنه
• سود سهام و سهم الشرکه
• حق عضویت اعضاء مجامع حرفه­ای، احزاب و انجمنها تشکلهای غیردولتی دارای مجوز از مراجع ذیصلاح
• کمک­ها، جوایز و هدایای بلاعوض
• مبالغی که تحت عناوین جریمه یا خسارت، انواع عوارض و مالیات (به استثناء مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده) حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و موارد مشابه، به دستگاه­های اجرائی پرداخت می­گردد
• حقوق و دستمزد پرداختی موضوع فصل سوم از باب سوم قانون مالیات­های مستقیم، وجوه پرداختی بابت حق نگهداری (شارژ) ساختمان محل فعالیت و آبونمان های پرداختی

مطالعه کنید: شرایط معافیت ماده 132 قانون مالیات‌های مستقیم

گزارش خرید و فروش فصلی چیست؟

گزارش فصلی خرید و فروش یا گزارش خرید و فروش فصلی، یک گزارش حسابداری است که شرح فعالیت های خرید و فروش یک شرکت در یک دوره زمانی خاص (معمولا یک فصل) را شامل می شود. این گزارش، شامل اطلاعاتی مانند میزان فروش، میزان خرید، سود و زیان، موجودی، تغییرات موجودی و دیگر موارد مرتبط با عملکرد تجاری شرکت در دوره مورد بررسی است.

گزارش فصلی، یک گزارش مالی است که تمامی عملکردهای مالی یک شرکت در یک دوره زمانی مشخص (معمولاً یک سه ماهه) را شامل می‌شود. این گزارش، به صورت ماهانه، فصلی و یا سالانه تهیه می‌شود و حاوی اطلاعاتی مانند درآمد، هزینه‌ها، سود و زیان، موجودی، بدهی‌ها و اعتبارات و دیگر عوامل مالی شرکت در طول دوره مشخص شده است.

این گزارش برای مدیران، سرمایه‌ گذاران و سایر علاقه‌ مندان به شرکت، بسیار مهم است زیرا اطلاعاتی در مورد عملکرد مالی شرکت در دوره مشخص را ارائه می‌دهد و به تصمیم‌ گیری در مورد سرمایه‌ گذاری‌ های آتی و بهبود عملکرد شرکت کمک می‌کند.

گزارش فصلی خرید و فروش، یکی از مهمترین گزارشات مالی شرکت ها است که برای بررسی عملکرد مالی شرکت و تصمیم گیری های آتی مورد استفاده قرار می گیرد. این گزارش به کاربران اطلاعاتی ارائه می دهد که اجازه می دهد تا عملکرد شرکت را با سال قبل، یا با شرکت های دیگر در همان صنعت مقایسه کنند.

اجزای اصلی گزارش فصلی خرید و فروش عبارتند از:

• درآمد فصلی: میزان فروش شرکت در دوره مورد نظر
• هزینه های مستقیم: هزینه هایی که برای تولید و فروش کالاها و خدمات مرتبط با فعالیت های شرکت، مستقیما پرداخت می شود
• هزینه های غیرمستقیم: هزینه هایی که مرتبط با فعالیت های شرکت هستند، اما به طور مستقیم به تولید و فروش کالاها و خدمات مرتبط نیستند
• سود و زیان: تفاوت بین درآمد و هزینه های کل شرکت
• موجودی: میزان موجودی کالاهای شرکت در انبار
• تغییرات موجودی: تفاوت بین موجودی در آغاز دوره و موجودی در انتهای دوره

این گزارش به طور کلی، به مدیران شرکت کمک میکند که از میزان درآمد ، هزینه های مستقیم، هزینه های غیر مستقیم، سود و زیان، موجودی، تغییرات موجودی خود به صورت فصلی باخبر شوند. همچنین برای مالیات فصلی نیز، از این گزارش ها استفاده می شود.

مهلت ارسال معاملات فصلی

بر اساس ماده 10 تبصره 3 آیین نامه اجرایی ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، اشخاص حقیقی و حقوقی را مکلفند، گزارش کلیه معاملات کسب و کار خود را حداکثر در مقاطع سه ماهه (فصلی) تهیه و تا یک ماه و نیم پایان فصل موردنظر، در سامانه صورت معاملات فصلی ثبت و به سازمان مالیاتی ارسال نمایند.

سامانه ارسال معاملات فصلی، سامانه ای است که مودیان مالیاتی باید تا مدت معین 45 روز از پایان فصل از طریق آن برای ارسال صورت معاملات فصلی خود اقدام نمایند. سایت عملیات الکترونیک مالیاتی کشور امکان  ورود به سایت اظهارنامه فصلی و ارسال گزارش فصلی را ممکن کرده است.

مهلت ارسال معاملات فصلی بهار

 مهلت ارسال لیست خرید و فروش‌ها در فصل بهار (در سامانه فصلی) بر اساس مهلت تعیین شده از سوی سازمان در هر سال، 15 مرداد ماه همان سال است. بر اساس این مطلب  مهلت ارسال معاملات فصلی دوره بهار 1401 برای مودیان مشمول ارسال لیست معاملات، تا پایان روز شنبه، 15 مرداد ماه خواهد بود.

مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان در سامانه فصلی

مهلت قانونی ارسال صورت معاملات  فصلی طبق اعلام سازمان مالیاتی سه ماهه تابستان در هر سال، 15 آبان تعیین شده است. بر این اساس آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان 1401، روز یکشنبه 15 آبان سال 1401 است.

مهلت ارسال گزارش فصلی پاییز 1401

بر اساس مهلت تعیین شده از سوی سازمان در هر سال مهلت ارسال معاملات فصلی برای فصل پاییز ، پایان روز 15 بهمن ماه همان سال است. در صورت وجود تعطیلی در پایان روز تعطیلی یک روز به مهلت مذکور اضافه خواهد شد.

مهلت ارسال گزارش فصلی زمستان 1401

طبق مهلت تعیین شده از سوی سازمان مودیان برای ارسال گزارش خرید و فروش خود در فصل زمستان هر سال، تا پایان 15 اردیبهشت سال بعد فرصت دارند .در صورتی که آخرین روز معین شده در تاریخ مهلت ارسال معاملات فصلی تعطیل باشد یک روز به مهلت مذکور اضافه خواهد شد.

ماده 169 قانون مالیات های مستقیم

مطابق ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، 3 گروه از اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به ارسال معاملات فصلی خود برای سازمان امور مالیاتی کشور می باشند:

1. اشخاص حقوقی
2. اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل مشمول گروه اول موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون
3. صاحبان مشاغل مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده.

ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی

کلیه مودیان جهت ثبت اظهارنامه فصلی و ارسال آن در سامانه میبایست وارد سامانه معاملات فصلی (سامانه 169 یا سامانه فصلی) به نشانه tax.gov.ir شده و وارد صفحه اصلی سایت عملیات الکترونیکی مالیاتی شوند.

پس از ورود به صفحه اصلی سایت عملیات الکترونیک بر روی گزینه صورت معاملات فصلی الکترونیک کلیک نمایید.

 در صفحه جدید، راهنمایی های مرتبط با سامانه معاملات فصلی را ملاحظه می کنید.

 پس از مطالعه متن راهنمایی سامانه معاملات فصلی بر روی، دکمه ( سامانه صورت معاملات ) کلیک کنید.

 پس از وارد کردن اطلاعات و نام کاربری و کلمه عبور در سایت الکترونیک مالیاتی در کادر مربوطه عبارت امنیتی را وارد کرده و گزینه ی ورود را بزنید.

 پس از اتمام عملیات و وارد کردن صحیح اطلاعات وارد گزارش خرید و فروش فصلی میشوید.

صورت معاملات فصلی در سایر کشورها

صورت معاملات فصلی یا (Income Statement) به عنوان یکی از اساسی‌ترین گزارشات مالی شرکت، اطلاعات مربوط به درآمد، هزینه و سود یا زیان شرکت در یک دوره زمانی خاص را نشان می‌دهد.

در این گزارش، هزینه‌های شرکت شامل هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مالی و هزینه‌های مالکانه، جمع‌آوری و بررسی می‌شوند و درآمد حاصل از فروش، حقوق و دیگر درآمدهای عملیاتی نیز در آن وارد می‌شوند.

سپس با تفریح درآمد خالص از هزینه‌های کل شرکت، سود یا زیان ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری و مالکانه محاسبه می‌شود.

صورت معاملات فصلی برای تصمیم‌گیری‌های مدیران، سرمایه‌گذاران و افرادی که در رابطه با شرکت قرارداد دارند مفید است و می‌تواند به عنوان یکی از ابزارهای ارزیابی وضعیت مالی و عملکرد شرکت مورد استفاده قرار گیرد.

گزارش فصلی ماده 169

اشخاص حقوقی و حقیقی طبق قانون مالیات های مستقیم  می بایست کلیه معاملات خود را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. بر اساس ماده 169 قانون مالیات های مستقیم : ” اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون که حسب اعلام سازمان امور مالیاتی کشور موظف به ثبت ‌نام در نظام مالیاتی می‌شوند ، مکلفند برای انجام معاملات خود صورت حساب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورت حساب‌ها، قراردادها و سایر اسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را به سازمان مذکور ارائه کنند.

اشخاصی موظف برای ارسال صورت حساب بر اساس قانون 169 مالیات های مستقیم عبارتند از : ” الف) کلیه اشخاص حقوقی؛ ب) صاحبان مشاغلی كه حسب نوع و یا حجم فعالیت جزو گروه اول موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون محسوب می شوند؛ ج) صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده؛ اصلاحیه آیین نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده 169 اصلاحی ق.م.م “

مشاغل گروه اول آیین نامه شامل : صاحبان کارخانه‌ها ، صاحبان هتل‌ های سه ستاره و بالاتر ، صاحبان مؤسسات حمل و نقل موتوری، صاحبان ، زمینی، دریایی و هوایی، مشاغل صرافی ، صاحبان موسسات حسابرسی، حسابداری ها و دفترداری ها، واردکنندگان و صادرکنندگان و سایر صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد فروش کالا و خدمات آن ها بیش از مبلغ پنجاه و پنج میلیارد ریال باشد.

کلیه افراد مذکور موظف اند در پایان هر فصل برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند . این دسته از اشخاص به مدت یک ماه و نیم ( دقیقا 45 روز ) فرصت دارند تا این حساب ها را برای سازمان مربوطه بفرستند. کلیه ی مودیانی که در این آیین نامه ذکر شد می بایست تمامی معاملات فصلی خود، شامل قرارداد ها، خرید، فروش و مسائلی از این قبیل را به صورت مجزا و در مهلت معین، ارسال کنند و در غیر این صورت مشمول جریمه خواهند بود .لازم به ذکر است که این فهرست جدای از اظهارنامه مالیاتی می باشد .

جریمه عدم ارسال صورتحساب مالیات فصلی

طبق ماده 169 قانون مالیات های مستقیم  در صورتی که این اشخاص ، فهرست معاملات خود را برای این سازمان صادر نکنند ،  مشمول جریمه خواهند شد : جریمه های مندرج در قانون شامل مواردی مانند: عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله یا استفاده از شماره اقتصادی خود برای دیگران و یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود، حسب‌ مورد مشمول جریمه‌ای معادل دو درصد(2%) مبلغ مورد معامله‌ می شود.

تاخیر و عدم ارسال در ارسال جرایم گزارش خرید و فروش فصلی شامل موارد زیر است:

1. جریمه عدم ارسال صورت معاملات فصلی: معادل 1% معاملات ارسال نشده
2. جریمه تاخیر در پرداخت مالیات مربوطه: معادل 2% مالیات قابل پرداخت

آیا مهلت زمان ارسال صورت معاملات قابل تمدید است؟

بله. بروز  شرایط خاصی در جامعه و برخی از اصناف خاص باعث تمدید مهلت ارسال صورت معاملات فصلی می‌شود؛ برای مثال مهلت ارسال گزارشات فصلی برای زمستان 1398 به دلیل شیوع ویروس کرونا و با هدف همکاری با فعالان اقتصادی و صاحبان مشاغلی که در این دوره متضرر شدند، تا 15 تیر 1399 تمدید شد.

مهلت قانونی ارسال معاملات فصلی برای هر فصل، یک ماه و نیم پس از پایان آن فصل است. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف است نهایتا یک ماه و نیم (45 روز) پس از پایان هر فصل، گزارشات فصلی معاملات خود را به سازمان مالیاتی ارسال کند.

در صورتی که مهلت ارسال صورت معاملات و یا هر یک از سررسیدهای مالیاتی تمدید شود، اطلاعیه تمدید مهلت در سایت سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد.

چه کسانی مشمول ارسال صورت معاملات فصلی هستند؟

براساس ماده 9 آیین نامه اجرایی تبصره 3 ماده 169 ق.م.م، سازمان مالیاتی ، اشخاصی که موظف به ارسال صورت معاملات فصلی هستند شامل گروه های زیر هستند:

• کلیه اشخاص حقیقی (مشاغل) که مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند
• کلیه اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)
• کلیه اشخاص حقیقی  مشمول گروه اول آیین‌نامه‌ی ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم
• کلیه مشاغل خاص که در فصل دوم آیین‌نامه اجرایی ماده 95 جدید قانون مالیات‌های مستقیم معرفی شده‌اند
• کلیه اشخاص حقوقی
• اشخاص حقیقی صاحب مشاغل که بر اساس نوع و حجم فعالیت خود جزو گروه اول موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم هستند

چه کسانی مشمول ارسال صورت معاملات فصلی نیستند؟

بر اساس دادنامه شماره 2461 تا 2463 دیوان عدالت اداری و همچنین بخشنامه 210/49357 مورخ 98/10/1، اشخاص بند ج ماده 9 آیین نامه اجرایی تبصره 3 ماده 169 ق.م.م (صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده) مشمول ارسال صورت معاملات فصلی نیستند.

چگونه مشکلات صورت معاملات فصلی خود را رفع کنیم؟

مالیات پرداختی یک قانون اجتماعی است که توسط دولت برای تأمین هزینه‌های عمومی و ارائه خدمات عمومی به جامعه تعیین می‌شود. بیشتر کشورها در سراسر جهان، از جمله ایران، سیستم مالیاتی دارند و شخصی که درآمد دارد، موظف است به دولت مالیات پرداخت کند.

مالیات می‌تواند به گونه‌های مختلفی تعیین شود، از جمله مالیات درآمد، مالیات بر مصرف، مالیات بر ارث، مالیات بر املاک و مستغلات و غیره. هر کشور دارای سیستم مالیاتی خود است که شامل نرخ مالیات، اصول پرداخت، معافیت‌ها و سایر قوانین مربوط به مالیات می‌شود.

برای پرداخت مالیات، افراد می‌توانند از روش‌های مختلفی مانند پرداخت مستقیم به دولت، اخذ از دستمزد در کار، کسر مالیات از درآمد در محل کار و یا پرداخت مالیات از طریق فرم‌های مالیاتی استفاده کنند.

 مالیات پرداختی توسط دولت برای تامین هزینه‌های عمومی از جمله بهداشت، آموزش، امنیت، راه‌ها، پلیس، آتش‌نشانی، محیط زیست و غیره استفاده می‌شود. به همین دلیل، پرداخت مالیات مسئولیت اجتماعی هر شخصی است که درآمد دارد و به این ترتیب به جامعه کمک می‌کند. ارسال گزارش فصلی از مهم‌ترین ابزارهای ارائه اطلاعات صحیح است که در مبادلات اقتصادی و جلوگیری از فرار مالیاتی شود.

ثبت دقیق و ارسال اطلاعات صورت معاملات فصلی از مهم ترین مواردی است که مانع بروز اشتباه در ثبت فهرست معاملات میشود.

آیا امکان اصلاح اطلاعات معاملات فصلی وجود دارد؟

بله، سازمان مالیاتی به منظور اصلاح اشتباهات مودیان در ثبت اطلاعات معاملات فصلی ، امکان اصلاح معاملات فصلی پس از ثبت نهایی فراهم نموده است. مودیان محترم تنها یک بار پس از ثبت نهایی فهرست معاملات خود قادر به ویرایش اطلاعات ارسالی خواهند بود. نکته ی مهم  در صورت اصلاح صورت معاملات فصلی این است که در صورتی که ارسال صورت معاملات فصلی اصلاحی پس پایان مهلت ارسال صورت معاملات انجام شود؛ مودی مشمول پرداخت جریمه تاخیر در ارسال صورت معاملات به میزان 1% مبلغ معاملات ارسال نشده خواهد بود.

آموزش تهیه گزارش فصلی برای ارسال به دارایی

• تهیه گزارش فصلی: برای تهیه گزارش فصلی خود، بهتر است از نرم افزارهای حرفه ای مانند Microsoft Excel، Word و PowerPoint استفاده کنید. برای هر فصل، بهتر است که برچسب مشخصی مانند شماره فصل، تاریخ گزارش، و اسم شرکت و یا سازمان را درج کنید.
• بررسی و تصحیح گزارش: پس از تهیه گزارش، آن را با دقت بررسی و اصلاح کنید. مطمئن شوید که اطلاعات به صورت کامل و دقیق درج شده باشد و هیچ گونه اشتباهی در آن وجود ندارد.
• ذخیره و ارسال گزارش: پس از بررسی و تصحیح گزارش، آن را با فرمت مناسبی ذخیره کنید. سپس، آن را به دارایی ارسال کنید. برای ارسال گزارش، می توانید از روش های مختلفی مانند ارسال ایمیل، ارسال پیامک، یا ارسال در قالب فایل پیوست در سیستم مدیریت سازمانی استفاده کنید.
• پیگیری و بررسی مجدد: پس از ارسال گزارش، منتظر پاسخ و بازخورد دارایی باشید. در صورتی که هر گونه تصحیح و یا اصلاح لازم باشد، آن را اعمال کنید و گزارش نهایی را به دارایی ارسال کنید.

 با انجام مراحل فوق، گزارش فصلی خود را به دارایی ارسال کرده و به روز رسانی های لازم را در این خصوص اعمال کنید.

چه مواردی در گزارش فصلی لحاظ نمی شود؟

بر اساس  ماده 13 قانون مالیات های مستقیم ،موارد زیر نیازی به لحاظ شدن در معاملات فصلی ندارند که شامل موارد زیر است:

1. سود و کارمزد و جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه.
2. خرید و فروش سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام یا سهم الشرکه.
3. مبالغی که تحت عناوین جریمه یا خسارت، انواع عوارض و مالیات (به استثناء مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده) حق ثبت، حق تمبر.
4. سود سهام و سهم الشرکه.
5. حق عضویت اعضاء مجمع حرفه‌ای، احزاب وانجـمن‌ها وتشکل‌های غیردولتی دارای مجوز از مراجع ذیصلاح.
6. کمک‌ها، جوایز و هدایای بلاعوض.
7. معاملات نقل و انتقال املاک موضوع ماده 59 قانون مالیات­‌های مستقیم برای متعاملین.
8. مال الاجاره­‌های املاک موضوع ماده 53 قانون مالیات­‌های مستقیم.
9. حقوق گمرکی و موارد مشابه، به دستگاه‌های اجرائی پرداخت می‌گردد.
10. ماده 53 قانون مالیات­‌های مستقیم اشاره به مالیات بر درآمد مال ­الاجاره دارد که بنابر این قانون درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می‌شود عبارت است از کل مال­ الاجاره اعم از نقدی و غیر نقدی پس از کسر 25 درصد بابت هزینه­‌های استهلاک و نگهداری.
11. وجوه پرداختی بابت حق نگهداری (شارژ) ساختمان محل فعالیت و آبونمان‌های پرداختی.
12. حقوق و دستمزد پرداختی موضوع فصل سوم از باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم.
13. خرید و فروش و سود و کارمزد اوراق بهادار

چه اطلاعاتی در معاملات فصلی درج می شود؟

بر اساس ماده 169 در صورت معاملات فصلی ، اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادهای خود می بایست بر اساس استانداردهای سازمان مالیاتی ثبت كنند. اطلاعات بر اساس نوع معامله یا قرارداد متفاوت است. ضرورت ثبت اطلاعات در گزارش شامل موارد زیر است:

• مشخصات و اطلاعات هویتی و مکانی طرفین معامله یا قرارداد.
• مشخصات و اطلاعات مربوط به دارایی‌ها، اموال و املاک و نقل و انتقال آن‌ها.
• مشخصات و اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادهای طرفین معامله.
• مشخصات و اطلاعات مربوط به مجوزهای فعالیت طرفین معامله یا قرارداد.
• مشخصات و اطلاعات مالی و پولی و اعتباری و سرمایه‌ای.

 مواردی مانند صادرات یا واردات، ثبت اطلاعاتی مانند ارز مورد استفاده و نرخ برابری آن و یا اطلاعات و مجوزهای مربوط به ورود یا خروج قانونی موضوع معامله از جمله شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی و شماره اختصاصی اشخاص خارجی طرف قرارداد (جهت واردات) الزامی است. اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادها و اطلاعات هویتی طرفین آنها در گزارشات ثبت می‌شود.

روش های تنظیم صورت گزارشات فصلی

روش  آنلاین

کلیه مودیان برای ثبت نام در سامانه گزارش فصلی با در اختیار داشتن نام کاربری و رمز عبور خود وارد سامانه شده و گزارشات رسمی خود و اطلاعات مربوط به آن را ثبت کرده و کد پیگیری دریافت میکنند. دریافت کد پیگیری و داشتن آن برای اصلاح اطلاعات توسط مودیان الزامی است. نکته ی مهم در خصوص اصلاح اطلاعات پس از ثبت نهایی این است که کلیه مودیان تنها مجوز دارند که یک بار اطلاعات خود را ویرایش کنند. این دسته از مودیان امکان ثبت فرم های زیر را بر اساس نوع اطلاعات آن دارند.

• گزارش صادرات
• گزارش واردات
• گزارش اجاره
• گزارش خرید
• گزارش پیش‌ فروش
• گزارش فروش
• گزارش حق‌العمل کاری و مدیریت پیمان
• گزارش اطلاعات پیمانکار در پیمان‌های
• گزارش اطلاعات کارفرما در پیمان‌های بلند مدت
• گزارش امتناع برای قبل از سال 1396
• گزارش عرضه به مصرف‌کننده‌ی نهایی بعد  سال 1396

روش آفلاین

در صورت استفاده مودیان از سیستم های رایانه ای خرید و فروش، می‌توانند با استفاده از‌ نرم‌افزار حسابداری یا نرم افزار فروشگاهی و نرم افزار رستوران خود اطلاعات مالی خود را ذخیره کرده و با اتصال به اینترنت، صورت حساب ها و گزارشات فصلی خود را از نرم افزار حسابداری خروجی گرفته و وارد سازمان امور مالیاتی میکند. جهت وارد کردن سامانه گزارشات فصلی مالیاتی کلیه مودیان می بایست نام کاربری و رمز عبور خود را در اختیار داشته باشند. کلیه مودیان میتوانند پس از ثبت اطلاعات و دریافت کد رهگیری اطلاعات خود را برای یک بار ویرایش کنند.

تفاوت معاملات فصلی با ارزش افزوده

در مورد مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده)، این مالیات بر اساس ارزش افزوده در هر مرحله تولید و توزیع کالا و خدمات به محصول نهایی اعمال می شود. با این حال، اگر کسی که محصول یا خدمات را خریداری می کند یک فرد حقوقی (شرکت) باشد و بخواهد این محصول یا خدمات را به صورت فصلی به فروش برساند، وی می تواند مالیات بر ارزش افزوده را به عنوان بخشی از هزینه های خود محاسبه کند و در نتیجه این مالیات برای وی به عنوان هزینه قابل استرداد خواهد بود.

 صورت معاملات فصلی بر خلاف مالیات بر ارزش افزوده  به ارائه فهرست معاملات محدود میشود  و در آن مالیات جداگانه‌ ای دریافت نمی‌شود. مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات است که مودیان و مشمولین این مالیات مکلف  به ارائه صورت معاملات فصلی هستند.  مشمولین ارائه صورت معاملات فصلی محدود به مشمولین پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نمی باشند.

بنابراین، تفاوت اصلی بین معاملات فصلی و مالیات بر ارزش افزوده در این است که معاملات فصلی به معاملاتی اشاره دارد که در فصول مختلف سال تکرار می شوند، در حالی که مالیات بر ارزش افزوده یک مالیات برای کالا و خدمات است که بر اساس ارزش افزوده در هر مرحله تولید و توزیع آنها به محصول نهایی اعمال می شود.

اهمیت معاملات فصلی در جلوگیری از فرار مالیاتی

یکی از مهمترین موارد اهمیت معاملات فصلی جلوگیری از فرار مالیاتی است که باعث کاهش درآمد کشور و خسارت به اقتصاد می‌شود. پرداخت مالیات به دولت اجازه می‌دهد که درآمد و منابع لازم برای ارائه خدمات عمومی و اجرای برنامه‌های عمومی را به دست آورد. مالیات‌ها برای تأمین هزینه‌های دولت در بسیاری از زمینه‌ها مانند بهداشت، آموزش، حفظ امنیت، توسعه صنعت و تحقیقات و توسعه، تحت عنوان بودجه عمومی استفاده می‌شوند.

به طور کلی، مالیات به عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی مهم، در کنترل و مدیریت اقتصاد و ارزش ارزیابی شرکت‌ها و شهروندان نقش مهمی دارد. به عنوان مثال، پرداخت مالیات توسط شرکت‌ها به دولت کمک می‌کند تا از تعداد و شناسایی شرکت‌های موجود در اقتصاد کشور مطلع شود و همچنین، به دولت اجازه می‌دهد تا نقش مشخص خود را در تعیین سیاست‌های اقتصادی بازی کند.

در نهایت، پرداخت مالیات به دولت کمک می‌کند تا به شکل مناسبی بودجه‌های خود را تنظیم کند و نقش دولت در ارائه خدمات عمومی و حمایت از اقتصاد را ایفا کند. اهمیت معاملات فصلی  برای جلوگیری از فرار مالیاتی و نظارت بهتر بر روند پرداخت مالیات به طور کلی شامل موارد زیر میشود.

1. تشدید قوانین مالیاتی: معاملات فصلی در جهت تصویب قوانین دقیق جهت بررسی و ثبت  موارد مالیاتی است که با تنظیم آن  فرصت فرار مالیاتی کاهش یابد و جریمه‌های سخت‌تری برای فرار مالیاتی در نظر گرفته شود.
2. پیگیری دقیق و دوره‌ای: معاملات فصلی باعث پیگیری دقیق  سازمانهای مالیاتی و نظارت دقیق بر روند پرداخت مالیات توسط شرکت ها و اشخاص شده و در صورت برخورد با فرار مالیاتی می توانند جریمه متناسب با میزان فرار مالیاتی را اعمال کنند.
3. تشویق به پرداخت مالیات: از دیگر ساز و کارهای وجود معاملات فصلی در سیستم مالیاتی کشور امکان تشویق به پرداخت مالیات و فرهنگ سازی برای پرداخت مالیات در افراد و شرکت‌ها میباشد. به عنوان مثال، می‌توان تخفیف مالیاتی یا تسهیلات مالیاتی به شرکت‌ها و افرادی که به موقع مالیات خود را پرداخت می‌کنند، اعطا کرد.
4. تعیین قوانین شفاف: معاملات فصلی از جمله قوانین مالیاتی است که با ایجاد روند شفافیت و قابل درک بودن پرداخت مالیاتی امکان درک بهتر و نظارت بهتر بر کارکرد پرداخت مالیاتی را فراهم میکند.

فهرست حد نصاب معاملات کوچک سال 1391 تا سال 1400

مبلغ حد نصاب در نظر گرفته شده برای سال 91 تا سال 98 طبق اطلاعیه سازمان امور مالیاتی کشور به شرح زیر می باشد:

سال 1391

• مبلغ: ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار ریال
• حدنصاب: ۱۰ درصد معاملات کوچک
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۳۹۵۴/۲۰۰

سال 1392

• مبلغ: ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال
• حدنصاب: ۱۰ درصد معاملات کوچک
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۷۱۵۱/۲۰۰

سال 1393

• مبلغ : ۱۲ میلیون ریال
• حد نصاب: ۱۰ درصد معاملات کوچک
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۵۰۹/۹۳/۲۰۰

سال 1394

• مبلغ: ۱۳ میلیون و ۹۰۰ هزار ریال
• حد نصاب: ۱۰ درصد معاملات کوچک
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۵۰۴/۶۴/۳۰۰

سال 1395

• مبلغ: ۲۰ میلیون ریال
• حد نصاب ۱۰ درصد
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۳۷/۹۵/۲۰۰

سال 1396

• مبلغ: ۱۱ میلیون ریال
• حد نصاب: ۵ درصد معاملات کوچک
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۳۰/۹۶/۲۰۰

سال 1397

• مبلغ: ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال
• حد نصاب: ۵ درصد معاملات کوچک
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۳۸/۹۷/۲۰۰

سال 1398

• مبلغ: ۱۶ میلیون و ۴۰۰ هزار ریال
• حد نصاب: ۵ درصد معاملات کوچک
• شماره ابلاغ بخشنامه: ۲۹/۹۸/۲۰۰

سال 1399

• سقف مبلغ چهارصد و پنجاه میلیون ریال

سال 1400

• سقف مبلغ ششصد و پنجاه میلیون ریال

مزایای قانون ارائه فهرست معاملات فصلی

گفتنی است اجرای مکرر قانون 169 سازمان امور مالیاتی کشور با استفاده از فناوری های پیشرفته و به روز نتایج ارزنده و شگرفی از خود برجای گذاشته و همانطور که قبلاً نیز اشاره شد منجر به افزایش میزان رضایت مودیان مالیاتی از مزایای اجرای این مقاله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تسهیل در ارسال لیست معاملات فصلی به صورت شبانه روزی و در هر شهر و نقطه ای از کشور
2. جلوگیری از اتلاف وقت با کاهش مراجعه مردم به مناطق مالیاتی
3. افزایش درصد اطمینان هنگام ارائه لیست معاملات فصلی توسط مودیان اقتصادی
4. جلوگیری از دخالت سایر افراد در ثبت مندرجات فهرست معاملات فصلی که خطاهای محاسباتی را به صفر می رساند و نتیجه پرونده های مالیاتی قابل ارجاع به سازمان امور مالیاتی کشور را به حداقل می رساند.
5. از درخواست مالیات یا ثبت شماره معاملات مضاعف برای سایر مودیان خودداری می شود.
6. مراجعه به هیاتهای حل اختلاف در حوزه اقتصادی و مالیاتی کاهش چشمگیری خواهد داشت.
7. افرادی که مشمول ارسال گزارشات فصلی هستند باید بدانند درج شماره اقتصادی طرف معامله الزامی است.
8. در صورتی که اشخاص حقیقی از معامله شماره اقتصادی دریافت نکرده باشند می توانند به جای آن از کد ملی استفاده کنند.

مشاغل بند الف و ب ماده 169 گزارش فصلی

معاملات فصلی چیست؟

معاملات فصلی، به فعالیت‌های اقتصادی یا تجاری اشاره دارد که در فصل‌های خاص سال انجام می‌شود. به عبارت دیگر، معاملات فصلی فعالیت‌هایی هستند که بیشتر در فصول خاص سال انجام می‌شوند و معمولاً به علت وجود شرایط خاص در آن فصل انجام می‌گیرند.

ارسال صورت معاملات فصلی چگونه است؟

برای ارسال صورت معاملات فصلی ، لازم است پیش تر در سامانه گزارشات فصلی عملیات الکترونیک مالیاتی tax.gov.ir ثبت نام و پیش ثبت نام کرده و کد اقتصاد دریافت کرده باشید. با استفاده از سامانه صورت معاملات فصلی پس از ثبت هر معامله یک کد پیگیری دریافت خواهید کرد که پس از آن اقدام دیگری لازم نیست انجام دهید.

چگونگی مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی در سایت؟

شما می توانید با مراجعه به وب سایت معاملات فصلی Tax.gov.ir، مشاهده گزارشات فصلی خرید و فروش را تا فصل قبل مشاهده کنید.