حق تاهل یکی از مهمترین مزایای قانونی کارکنان متأهل در ایران است که بهطور مستقیم بر حقوق ماهیانه و رفاه خانواده تأثیر میگذارد. در این مقاله، شما با تمام جزئیات حق تاهل در سال 1404 آشنا خواهید شد، از جمله: مبلغ دقیق، نحوه محاسبه در شرایط کارکرد ناقص و قراردادهای پارهوقت، مشمولان، تاثیر بر بیمه و مالیات، ثبت در فیش حقوقی و نرمافزارهای ERP مانند شُماران سیستم.
این راهنما به شما کمک میکند تا حقوق کارکنان متأهل بهطور کامل و شفاف محاسبه شود و هیچ نکته مهمی از قلم نیفتد.
حق تاهل چیست؟
حق تاهل یکی از مزایای قانونی است که کارفرما موظف است به کارگر یا کارمند متأهل پرداخت کند. این مبلغ بهعنوان بخشی از مزایای مستمر ماهانه در قانون کار تعریف شده و هدف آن حمایت از کارگران متأهل در تأمین هزینههای زندگی خانوادگی است.
بهعبارت ساده، حق تاهل مبلغی است که پس از ازدواج رسمی (ثبتشده در دفتر ازدواج)، به حقوق پایه کارگر اضافه میشود و بهصورت ماهانه پرداخت میگردد.
حق تاهل در سال 1404
حق تاهل در سال 1404، یکی از مزایای قانونی برای کارگران و کارکنان مشمول قانون کار است که بهصورت ماهانه به حقوق آنها اضافه میشود. این مزیت به شکل مبلغ ثابت پرداخت میشود و در محاسبه آن، سابقه کاری یا میزان حقوق پایه تأثیری ندارد. هدف اصلی از تصویب این مورد، تشویق به ازدواج، تقویت بنیان خانواده و حمایت از شرایط اقتصادی زوجهای جوان است.
پیش از این، قانون کار بهطور مستقیم «حق تأهل» را پیشبینی نکرده بود و عمدتاً حق عائلهمندی (مربوط به همسر و فرزندان) و حق اولاد (مربوط به فرزندان) مورد توجه بود. اما از سال 1403 با تصمیم شورای عالی کار، مورد حق تاهل بهصورت رسمی در فیش حقوقی کارکنان متأهل ثبت شد و این روند در سال 1404 نیز ادامه یافته است.
حتما بخوانید: تعطیل کاری چیست؟ نحوه محاسبه و فرمول + قوانین و مشمولان
این تغییر، گامی مهم در جهت شفافیت پرداخت مزایا و بهبود شرایط رفاهی کارکنان متأهل محسوب میشود و باعث میگردد تا حقوق و مزایای خانوادگی در محیط کار بهتر لحاظ شود.
مبلغ حق تاهل چقدر است؟
طبق بند 5 بخشنامه حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۴، مبلغ حق تأهل بهطور رسمی مشخص شده است. این مبلغ در مقایسه با سال گذشته تغییراتی نداشته و همچنان برابر با ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است. این مبلغ به تمامی کارکنان متأهل که مشمول قانون کار هستند تعلق میگیرد و تحت تأثیر عواملی مانند سابقه خدمت یا میزان حقوق پایه قرار نمیگیرد.
محاسبه حق تاهل در کارکرد ناقص و قراردادهای پارهوقت
در صورتی که یک کارگر متأهل به هر دلیلی (مانند شروع کار از اواسط ماه یا مرخصی بدون حقوق) نتواند تمام روزهای ماه را کار کند، مبلغ حق تأهل در آن ماه بهصورت نسبی محاسبه میشود. در این شرایط، محاسبه به این صورت انجام میشود:
فرمول کلی محاسبه حق تاهل در ماه ناقص:
حق تاهل روزانه = (مبلغ ماهانه حق تاهل) ÷ (تعداد روزهای کاری ماه)
حق تاهل پرداختی در ماه ناقص = (حق تاهل روزانه) × (تعداد روزهای کارکرد)
نمونه مثال محاسبه حق تاهل در صورت کارکرد ناقص
فرض کنید حق تأهل ماهانه برای سال ۱۴۰۴، ۵۰۰ هزار تومان است و ماه کاری ۳۰ روزه باشد. اگر کارگر تنها ۱۳ روز کار کرده باشد:
- حق تاهل روزانه = ۵۰۰,۰۰۰ ÷ ۳۰ = ۱۶,۶۶۶ تومان
- حق تاهل پرداختی = ۱۶,۶۶۶ × ۱۳ ≈ ۲۱۶,۶۵۸ تومان
بنابراین، کارگر با ۱۳ روز کارکرد، حدود ۲۱۶ هزار تومان حق تأهل دریافت خواهد کرد.
حتما بخوانید: مالیات حقوق و دستمزد 1404 | قوانین، نرخها و معافیت
نمونه مثال محاسبه حق تاهل برای کارگران ساعتی و پارهوقت
برای کارگران پارهوقت، محاسبه بر اساس نسبت ساعات کارکرد واقعی به ساعات کاری موظفی ماه انجام میشود. فرض کنید:
- حق تاهل ماهانه = ۵۰۰ هزار تومان
- ساعات کاری موظفی ماه = ۱۷۶ ساعت
- ساعات کارکرد واقعی کارگر = ۶۵ ساعت
فرمول محاسبه:
حق تاهل ماهانه = مبلغ کامل × (ساعات کارکرد واقعی ÷ ساعات کاری موظفی)
حق تاهل = ۵۰۰,۰۰۰ × (۶۵ ÷ ۱۷۶) ≈ ۱۸۴,۶۵۹ تومان
بنابراین، کارگر پارهوقت با ۶۵ ساعت کار، حدود ۱۸۵ هزار تومان حق تأهل دریافت خواهد کرد.
در هر شرایطی که کارگر تمام ماه را کار نکرده باشد، مبلغ حق تأهل متناسب با روزهای کاری یا ساعات کارکرد محاسبه میشود تا حقوق واقعی متناسب با میزان کار انجامشده پرداخت گردد.
حق تاهل به چه کسانی تعلق میگیرد؟
حق تأهل، مزایای رفاهی است که به کارگران و کارمندان متأهل مشمول قانون کار در ایران پرداخت میشود. این مزایا بهصورت ماهیانه و ثابت به تمامی افراد متأهل تعلق میگیرد، بدون توجه به جنسیت، سابقه کار یا تعداد فرزندان.
حتما بخوانید: مناقصه چیست؟ 6 گام اصولی برای موفقیت در مناقصات
شرایط تعلق حق تاهل:
- ازدواج دائم و ثبتشده: حق تأهل تنها به افرادی تعلق میگیرد که ازدواج دائم و رسمی داشته باشند. ازدواج موقت مشمول این مزایا نمیشود.
- زنده بودن همسر: در صورت فوت همسر یا طلاق، فرد دیگر واجد شرایط دریافت حق تأهل نخواهد بود.
- عدم نیاز به سابقه بیمه یا کار: برخلاف برخی مزایا مانند حق اولاد، دریافت حق تأهل نیاز به سابقه بیمه یا سابقه کار ندارد.
- تساوی بین زن و مرد: حق تأهل بهصورت برابر به زنان و مردان متأهل تعلق میگیرد.
- اشتغال در کارگاههای مشمول قانون کار: این مزایا به تمامی کارگران و کارمندان شاغل در کارگاههای مشمول قانون کار تعلق میگیرد.
آیا حق تاهل مشمول بیمه و مالیات است؟
حق تأهل یکی از مزایای قانونی کارکنان متأهل است که ماهانه به حقوق پایه آنها اضافه میشود. اما سوال مهم این است که آیا این مزیت مشمول بیمه و مالیات میشود یا خیر.
وضعیت بیمهای حق تاهل
طبق دستورالعملهای وزارت کار و سازمان تأمین اجتماعی، مبلغ حق تأهل به عنوان مزایای مشمول بیمه در نظر گرفته میشود و کارفرما موظف است حق بیمه سهم کارگر و کارفرما را از آن کسر و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. به عبارت دیگر، حق تأهل جزو درآمد مشمول بیمه محسوب میشود.
وضعیت مالیاتی حق تاهل
از نظر مالیاتی، حق تأهل جزو درآمد مشمول مالیات است. بنابراین مبلغی که به عنوان حق تأهل پرداخت میشود، قبل از اعمال مالیات بر حقوق در نظر گرفته میشود و مشمول کسر مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود.
حق تاهل، هم مشمول بیمه و هم مالیات بر حقوق میباشد و کارکنان و کارفرمایان باید در هنگام محاسبه حقوق ماهانه، این موضوع را لحاظ کنند.
آیا حق تاهل به زنان هم تعلق میگیرد؟
طبق بخشنامه حقوق و دستمزد شورای عالی کار و مفاد مربوط به مزایای خانوادگی، حق تأهل به زنان متأهل نیز تعلق میگیرد. بنابراین، جنسیت فرد مانعی برای دریافت این مزیت نیست و هم زنان و هم مردان متأهل میتوانند آن را دریافت کنند.
آیا حق تاهل جزو مزد ثابت است؟
مزد ثابت به میزان معینی از حقوق گفته میشود که به کارگر بهصورت ثابت و ماهانه پرداخت میشود و تحت تاثیر تغییرات کارکرد یا شرایط کاری قرار نمیگیرد. برای مثال، حقوق پایه که هر ماه پرداخت میشود، جزو مزد ثابت محسوب میشود.
بر اساس قانون کار، حق تأهل بهعنوان یک مزایای رفاهی و تشویقی به کارکنان متأهل پرداخت میشود، اما این مبلغ جزو مزد ثابت محسوب نمیشود.
حتما بخوانید: تمدید مهلت ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
حق تأهل بهطور جداگانه و بهعنوان یک مزد متغیر به حقوق اضافه میشود و معمولاً تحت تأثیر مواردی چون کارکرد ناقص یا قرارداد پارهوقت قرار میگیرد. به همین دلیل، اگر کارگری به دلایلی نتواند تمام روزهای ماه را کار کند، مبلغ حق تأهل به نسبت کارکرد کاهش مییابد.
آیا حق تاهل در محاسبه عیدی و سنوات تأثیر دارد؟
حق تأهل جزء مزایای حقوقی و رفاهی است که به صورت ماهیانه به کارگران متأهل تعلق میگیرد، اما این مبلغ تأثیر مستقیمی بر محاسبه عیدی و سنوات ندارد.
محاسبه عیدی و سنوات با توجه به حق تاهل
- عیدی: طبق قانون، عیدی به تمامی کارکنان بهطور یکسان و بر اساس حقوق پایه پرداخت میشود. بنابراین، مبلغ حق تأهل در محاسبه عیدی دخیل نیست و فقط حقوق پایه (مزد ثابت) برای محاسبه عیدی مدنظر قرار میگیرد.
- سنوات: سنوات نیز بر اساس حقوق پایه محاسبه میشود. بنابراین، مانند عیدی، حق تأهل در محاسبه سنوات هم تأثیر ندارد و تنها حقوق ثابت یا حقوق پایه برای محاسبه سنوات در نظر گرفته میشود.
حق تاهل در فیش حقوقی کارکنان چگونه است؟
از سال ۱۴۰۳ به بعد، حق تأهل باید بهطور مشخص در فیش حقوقی درج شود تا شفافیت بیشتری در پرداخت مزایا ایجاد گردد.
حتما بخوانید: عیدی 1404 💵 | نحوه محاسبه، زمان پرداخت و شرایط
نحوه نمایش حق تاهل در فیش حقوقی
- ستون مجزا برای حق تأهل: از سال ۱۴۰۳، در تمام فیشهای حقوقی کارکنان متأهل، فقره حق تأهل به صورت جداگانه درج میشود.
- مبلغ ثابت: مبلغ حق تأهل در سال ۱۴۰۴ برابر با ۵۰۰ هزار تومان است و این مبلغ برای تمامی کارکنان متأهل یکسان در نظر گرفته میشود.
- تأثیر بر کسورات و بیمه: مبلغ حق تأهل در فیش حقوقی مشمول بیمه و مالیات میشود. بنابراین، مبلغ ناخالص فیش حقوقی شامل حقوق پایه بهعلاوه حق تأهل است. پس از کسر کسورات، مبلغ خالص پرداختی به کارمند مشخص میشود.
- کارکرد ناقص یا پارهوقت: در صورتی که کارگر در یک ماه کارکرد ناقص داشته باشد یا قرارداد پارهوقت داشته باشد، مبلغ حق تأهل در فیش حقوقی به نسبت روزهای کارکرد یا ساعات کارکرد واقعی محاسبه و پرداخت میشود.
تفاوت حق تاهل و حق اولاد در چیست؟
حق تأهل و حق اولاد دو مزیت مجزای قانونی هستند که به کارکنان مشمول قانون کار تعلق میگیرند. این دو مزیت هرچند از نظر هدف مشابه هستند، اما تفاوتهای مهمی از نظر شرایط، مبلغ و مشمولان دارند:
- مبنای تعلق
- حق تاهل به تمامی کارکنان متأهل تعلق میگیرد، صرفنظر از اینکه دارای فرزند باشند یا نه.
- حق اولاد تنها به کارکنانی که فرزند تحت تکفل دارند تعلق میگیرد. علاوه بر این، کارگر باید حداقل ۷۲۰ روز سابقه بیمهپردازی داشته باشد تا بتواند از این مزیت بهرهمند شود.
- مبلغ پرداختی
- در سال ۱۴۰۴، مبلغ حق تاهل ثابت و برابر با ۵۰۰ هزار تومان است.
- در مقابل، حق اولاد به ازای هر فرزند محاسبه میشود و مبلغ آن معمولاً بیشتر از ۷۰۰ هزار تومان است (این مبلغ بسته به میزان مصوبه سالانه تغییر میکند و در محدوده ۷,۱۶۶,۱۸۴ ریال یا بیشتر برای هر فرزند خواهد بود).
- معافیت بیمهای
- حق اولاد (یا همان حق عائلهمندی) معمولاً معاف از کسر بیمه است، به این معنی که از مبلغ حق اولاد، بیمه کسر نمیشود.
- اما حق تأهل به عنوان مزایای مشمول بیمه در نظر گرفته میشود، بنابراین از این مبلغ نیز بیمه کسر خواهد شد.
- تعداد افراد مشمول
- حق تاهل تنها به کارگران متأهل تعلق دارد و در صورت طلاق یا فوت همسر، این مزیت قطع میشود.
- حق اولاد اما صرفاً به فرزندان تحت تکفل تعلق دارد و حتی پس از طلاق، حمایت بابت فرزندان همچنان ادامه مییابد.
ثبت حق تاهل در نرم افزار حسابداری شُماران سیستم
ماژول حسابداری شُماران سیستم یکی از بخشهای کلیدی نرم افزار ERP یکپارچه شُماران است که برای مدیریت حقوق و مزایا از جمله حق تأهل برای کارکنان متأهل طراحی شده است. این ماژول بهطور اتوماتیک و دقیق کلیه محاسبات مربوط به حقوق کارکنان را انجام میدهد و حق تأهل را طبق قوانین و سیاستها به حقوق ماهیانه کارکنان متأهل اضافه میکند.
حتما بخوانید: لیست حق بیمه مهر 1404 کارکنان | محاسبه و ارسال آنلاین
چرا نرم افزار حسابداری شُماران سیستم؟
- ماژول حسابداری درون ERP:
- ماژول حسابداری جزء لاینفک نرمافزار ERP شُماران سیستم است و بهطور جداگانه و تنها به فروش نمیرسد. این ماژول بهصورت کاملاً یکپارچه با سایر ماژولهای نرمافزار ERP شُماران سیستم (مانند ماژول انبارداری، و منابع انسانی) کار میکند.
- تمامی اطلاعات مرتبط با کارکنان، پرداختها، بیمه و مالیات در این ماژول بهطور هماهنگ و اتوماتیک پردازش و مدیریت میشود.
- نحوه پیادهسازی حق تاهل در ماژول:
- در قسمت حقوق و دستمزد که بخشی از ماژول نرم افزار حسابداری است، مبلغ حق تأهل بهطور ثابت یا پویا طبق قوانین سالانه بهطور خودکار به حقوق کارکنان متأهل افزوده میشود.
- این قابلیت بهصورت دینامیک تنظیم میشود تا در هر زمان، مبلغ حق تأهل بهروز شود و بهطور صحیح در فیشهای حقوقی کارکنان درج گردد.
- اتصال به سایر ماژولها:
- اطلاعات مربوط به وضعیت تأهل کارکنان در ماژول منابع انسانی (HR) وارد میشود و این اطلاعات بهطور خودکار در ماژول حقوق و دستمزد منتقل میشود. به این ترتیب، نرمافزار بهطور اتوماتیک برای کارکنان متأهل مبلغ حق تأهل را محاسبه و در حقوق ماهیانه آنان لحاظ میکند.
- این ماژول همچنین در ارتباط با ماژولهای دیگر نرمافزار ERP مانند مالی و بیمه قرار دارد، که باعث میشود تمامی محاسبات مالی، بیمهای و مالیاتی بهطور یکپارچه انجام شود.
- تاثیر بر محاسبات بیمه و مالیات:
- حق تاهل بهعنوان جزئی از حقوق کارکنان در محاسبات بیمه تأمین اجتماعی و مالیات محاسبه میشود. این محاسبات بهطور خودکار در ماژول حقوق و دستمزد ERP شُماران سیستم انجام میشود و باعث میشود که هیچ گونه خطایی در پرداختها و محاسبات بیمه و مالیات وجود نداشته باشد.
- گزارشگیری و تحلیل:
- گزارشهای حقوق و دستمزد در ماژول شُماران سیستم بهطور خودکار و به صورت تفکیکشده شامل حق تأهل و دیگر مزایا در اختیار مدیران قرار میگیرد.
- این گزارشها قابل تحلیل و نظارت دقیق بر روی پرداختها و هزینهها هستند و به کارفرمایان کمک میکنند تا تمام جزئیات حقوقی کارکنان را بهطور دقیق بررسی کنند.
تنها با یک کلیک، تمام محاسبات حقوق و دستمزد شما به دقت انجام میشود. شُماران سیستم، سادهتر از همیشه!
مزایای استفاده از ماژول حقوق و دستمزد در ERP شُماران سیستم
- یکپارچگی با سایر بخشها: این ماژول بهطور یکپارچه با سایر ماژولها در نرمافزار ERP شُماران سیستم ارتباط دارد و باعث میشود تمام فرآیندهای مالی و منابع انسانی هماهنگ و خودکار انجام شوند.
- دقت و سرعت: بهواسطه پردازش خودکار، حق تاهل و سایر مزایا بهصورت دقیق و بدون خطا در فیشهای حقوقی لحاظ میشود.
- شفافیت: تمامی اطلاعات مربوط به حق تاهل و سایر مزایا بهطور شفاف در گزارشها و فیشهای حقوقی نمایش داده میشود.
- انطباق با تغییرات قانونی: نرمافزار شُماران سیستم بهطور خودکار بهروز میشود تا تغییرات قانونی مانند تغییر مبلغ حق تأهل را اعمال کند.
- گزارشدهی جامع: مدیران به راحتی میتوانند از گزارشهای دقیق و تفکیکشده برای نظارت و مدیریت پرداختها استفاده کنند.
ماژول حقوق و دستمزد نرمافزار ERP شُماران سیستم یکی از بخشهای حیاتی این نرمافزار است که برای ثبت و محاسبات حسابداری بخصوص حق تأهل و سایر مزایای رفاهی طراحی شده است. این ماژول بهطور خودکار تمامی محاسبات حقوق و دستمزد را انجام میدهد و اطلاعات دقیق و شفاف را در اختیار کارفرمایان و کارکنان قرار میدهد.
سخن پایانی …
در نهایت، حق تاهل یکی از مزایای مهم قانونی است که به کارگران متأهل تعلق میگیرد و بهطور مستقیم بر حقوق ماهیانه آنها تاثیرگذار است. این مزایا علاوه بر ایجاد انگیزه برای کارکنان متأهل، به تحکیم بنیان خانواده نیز کمک میکند. با توجه به تغییرات سالیانه در مبلغ و قوانین مربوط به آن، کسب اطلاعات دقیق و بهروز در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.
ثبت و محاسبه صحیح حق تأهل از طریق نرمافزارهای حسابداری و ERP مانند شُماران سیستم نه تنها دقت و سرعت بالایی را در پردازش این اطلاعات فراهم میکند، بلکه باعث کاهش خطاها و ایجاد شفافیت در پرداختها میشود.
❓سوالات متداول درباره حق تاهل
- حق تاهل چیست و به چه کسانی تعلق میگیرد؟
- حق تاهل مزایای مالی است که به کارکنان متأهل تعلق میگیرد و هدف آن حمایت از کارکنان و تشویق به ازدواج است. این مزیت صرفاً برای افراد متأهل با ازدواج رسمی پرداخت میشود و برای کارکنان مجرد تعلق نمیگیرد.
- مبلغ حق تاهل در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
- طبق بخشنامه شورای عالی کار، مبلغ حق تاهل در سال ۱۴۰۴ برابر با ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده و برای تمامی کارکنان متأهل یکسان است، بدون توجه به سابقه کاری یا حقوق پایه.
- آیا حق تاهل مشمول بیمه و مالیات میشود؟
- بله. حق تاهل مشمول کسر بیمه و مالیات میشود و در محاسبه حقوق مشمول بیمه و مالیات کارکنان متأهل لحاظ میگردد.
- آیا حق تاهل جزو مزد ثابت محسوب میشود و در عیدی و سنوات تأثیر دارد؟
- خیر. حق تاهل جزو مزد ثابت نیست و تأثیری بر محاسبه عیدی و سنوات ندارد. مبلغ آن به صورت مزایای رفاهی جداگانه به حقوق کارکنان متأهل اضافه میشود.
- چگونه حق تاهل در فیش حقوقی و نرمافزارهای حسابداری ثبت میشود؟
- از سال ۱۴۰۳، حق تاهل باید در فیش حقوقی کارکنان متأهل درج شود. در نرمافزارهای حسابداری و ماژولهای حقوق و دستمزد ERP مانند شُماران سیستم، این مورد به صورت خودکار محاسبه و به فیش حقوقی اضافه میشود و در گزارشها و محاسبات بیمه و مالیات نیز لحاظ میگردد.
